Blogger Widgets

Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2016

θάρρος...


"Είκοσι χρόνια από τώρα θα είσαι πιο απογοητευμένος 
για τα πράγματα που δεν έκανες 
παρά για τα πράγματα που έκανες. 
Γι’ αυτό, λύσε τους κάβους. 
Σαλπάρισε μακριά από το σίγουρο λιμάνι. 
Εξερεύνησε, ονειρέψου, ανακάλυψε".

Mark Twain, 1835-1910, Αμερικανός συγγραφέας



Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2016

λογοτεχνία γ' γυμνασίου, δημοτικά νανουρίσματα

"Κάμε, Χριστέ τσαι Παναγιά, τσαι θρέψε το παιδί μου,

να μεγαλώσει να θραφή, καλό παιδί να γίνη".

νανούρισμα Χίου




φύλλο εργασίας

Να μου το πάρεις ύπνε μου

1.       Να παρουσιάσετε το περιεχόμενου του τραγουδιού περιληπτικά.
2.      Να χωρίσετε σε ενότητες το τραγούδι ανάλογα με τους πλαγιότιτλους που σας δίνονται : επίκληση της μητέρας στον Ύπνο, οι φύλακες του βρέφους, ο διάλογος του Βοριά με τη μητέρα του.
3.      Ποιους φύλακες ζητάει η μητέρα του παιδιού και γιατί (τι συμβολίζουν); Ποια ήταν η στάση του καθενός;
4.      Γιατί ο Βοριάς παρουσιάζεται σαν ζωηρό αγόρι; Ποια στοιχεία του χαρακτήρα του προβάλλονται;
5.      Πώς φαίνεται η αρχοντική γενιά του παιδιού στο τραγούδι;
6.      Να εντοπίσετε στο τραγούδι : προσωποποιήσεις, τον συμβολικό αριθμό 3 (τρία), δραματικός ενεστώτας, άστοχα ερωτήματα, υπερβολή, νόμος των τριών, σχήμα αδυνάτου, αφήγηση, παραμυθικό στοιχείο.

Κοιμήσου αστρί

1.       Να παρουσιάσετε το περιεχόμενου του τραγουδιού περιληπτικά.
2.      Με ποιες φράσεις προβάλλεται η ομορφιά της κόρης;
3.      Γιατί γίνεται αναφορά στην Πόλη και τη Βενετιά;
4.      Ποια είναι τα προικιά της κόρης;
5.      Η μητέρα κάνει δύο ευχές για την κόρη της. Ποιες είναι αυτές και γιατί;
6.      Πώς φαίνεται η αρχοντική γενιά του παιδιού στο τραγούδι;
7.      Να εντοπίσετε στο τραγούδι : μετωνυμίες, υπερβολή, νόμος των τριών, τον συμβολικό αριθμό 3 (τρία).

Κοινές ερωτήσεις για τα νανουρίσματα

1.       Πώς φαίνεται το φύλο του παιδιού στα νανουρίσματα; Ποια είναι η διαφορά των δύο φύλων και ποιες αντιλήψεις (στερεότυπα) της εποχής απηχούν;
2.      Ποια στοιχεία τεχνικής του δημοτικού τραγουδιού εντοπίζετε στα δύο κείμενα.

Παράλληλα κείμενα 

Νανούρισμα (Μάνος Λοΐζος, Λευτέρης Παπαδόπουλος)

Θα κεντήσω πάνω στου αλόγου σου τη σέλα
με διαμαντόπετρες σωρό
του φεγγαριού το πήγαιν’ έλα
στο πελαγίσιο το νερό
Αγόρι μου, αγόρι μου
αγόρι μου να σε χαρώ
Θα κεντήσω στ’ ασημοπίστολα σου πλάι
της χελιδόνας το φτερό
κι έναν σταυρό να σε φιλάει
τις νύχτες που σε καρτερώ
Θα κεντήσω πάνω στο δίκοπό σου λάζο
το βλέμμα σου το καθαρό
αυτό το βλέμμα το γαλάζιο
που δε χορταίνω να θωρώ

Βλέφαρό μου (Νίκος Κυπουργός, Λίνα Νικολακοπούλου)

Έλα ύπνε, πάρ'το
σε μετάξι επάνω βάλ'το σιγά

Κι από μέλι γάλα
νά 'ν' του ονείρου του η σκάλα πλατιά

Βλέφαρό μου σκαλιστό
αχ! τυχερό μου
μη χαράζεις άστρο της αυγής
μη μου τρομάζεις


Νανούρισμα (Μίκης Θεοδωράκης, Κώστας Βίρβος)


Κοιμήσου αγγελούδι μου, παιδί μου νάνι νάνι
Να μεγαλώσεις γρήγορα, σαν τ’ αψηλό πλατάνι
Να γίνεις άντρας στο κορμί και στο μυαλό
Και να `σαι πάντα μεσ’ το δρόμο τον καλό
Κοιμήσου αγγελούδι μου γλυκά με το τραγούδι μου
Κοιμήσου περιστέρι μου να γίνεις σαν ατσάλι
Να γίνει κι η καρδούλα σου σαν του Χριστού μεγάλη
Για να μην πεις μεσ’ τη ζωή σου δεν μπορώ
κι αν πρέπει ακόμα να σηκώσεις και σταυρό

Εργασίες

1.       Να εντοπίσετε ομοιότητες και διαφορές με τα παράλληλα κείμενα που σας δίνονται.
2.      Να γράψετε ένα δικό σας νανούρισμα ή να δημιουργήσετε μια παρουσίαση/video με πίνακες ζωγραφικής με αντίστοιχο θέμα .




δικτυογραφία

























Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2016

Οι αραβικές κατακτήσεις και οι συνέπειές τους



α. Η αραβική εξάπλωση

o   εισβολή Αράβων σε χώρες της Εγγύς Ανατολής
o   Συρία, Μεσοποταμία, Περσία, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Βόρεια Αφρική, μέρος της Ισπανίας στα χέρια των Αράβων, αίτια των κατακτήσεων
o   αναχαίτιση των Αράβων στο Πουατιέ το 732 από τους Φράγκους

β. Ο πόλεμος στη θάλασσα και οι πολιορκίες της Κωνσταντινούπολης

o   άλωση της Κωνσταντίας (πρωτεύουσα της Κύπρου)
o   ανεπιτυχείς απόπειρες κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης  (674 – 678, το 717) από τον χαλίφη Μωαβία
o   αίτια αποτυχίας : αποφασιστικότητα Βυζαντινών, χρήση του «υγρού πυρός»

γ. Οι αραβοβυζαντινές συγκρούσεις στη Μ. Ασία και την Ανατολική Μεσόγειο

o   μεταφορά των συγκρούσεων στη Μ. Ασία
o   κατάληψη Κρήτης και απόβαση στη Σικελία – αίτια
o   καταστροφή του Αμορίου, 838
o   συνέπειες των αραβικών κατακτήσεων
1.       συγκυριαρχία Αράβων και Βυζαντινών στη Μεσόγειο
2.      υποχώρηση των συνόρων στη γραμμή Κρήτη – Κύπρος – Λυκία / Κιλικία
3.      μείωση του πληθυσμού στις ακτές του Αιγαίου λόγω επιδρομών
4.      περιορισμός του εμπορίου και των αγροτικών δραστηριοτήτων

Ερωτήσεις

o   Ποια σημασία είχε για την Βυζαντινή Αυτοκρατορία η απώλεια της Αιγύπτου;
o   Ποιες περιοχές κατέκτησαν οι Άραβες μέχρι τα μέσα του 8ου αι.; (δείτε το χάρτη της ενότητας)


Απεικόνιση χρήσης του υγρού πυρός, στο χειρόγραφο Σκυλίτζη

Η εμφάνιση του Ισλάμ (συνοπτική παρουσίαση)

ο Μωάμεθ δέχεται την αποκάλυψη από τον Άγγελο Γαβριήλ


α. Η προϊσλαμική Αραβία

o   νότια Αραβία : αγροτική κοινωνία
o   βόρεια Αραβία : φυλετική οργάνωση (νομαδική ζωή, εμφύλιες διαμάχες. ληστρικές επιδρομές)

β. Η οργάνωση των Αράβων

o   Μωάμεθ, ιδρυτής νέας θρησκείας
o   εκδίωξή του στη Μεδίνα, 622 (Εγίρα)
o   επιβολή της διδασκαλίας του Μωάμεθ
o   συνένωση αραβικών φυλών
o   όροι της νέας θρησκείας : μουσουλμάνος, Κοράνι, ιερός πόλεμος (τζιχάντ), Μουφτής ή Καδής, Χαλίφης (τοποτηρητής του Μωάμεθ)
o   το Ισλάμ έχει δάνεια στοιχεία από τον χριστιανισμό και τον ιουδαϊσμό
o   ταύτιση θρησκευτικής κοινότητας με το κράτος (θεοκρατικό κράτος)

δείτε περισσότερα στα θρησκευτικά της Β’ λυκείου





Λογοτεχνία γ' γυμνασίου : Δημοτικό τραγούδι



o   δημιούργημα του λαού, εκφράζει τα συναισθήματά του
o   ανήκει στην προφορική παράδοση
o   σώζεται σε παραλλαγές

Κατηγορίες  δημοτικών τραγουδιών

o   δημοτικά τραγούδια που σχετίζονται με τον δημόσιο βίο (ιστορικά, ακριτικά, κλέφτικα, θρήνοι για την άλωση μιας πόλης κ.ά.)
o   δημοτικά τραγούδια που σχετίζονται με τον ιδιωτικό βίο (νανουρίσματα, της αγάπης, νυφιάτικα, κάλαντα, της ξενιτιάς, μοιρολόγια κ.ά.)
o   παραλογές (πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια που εξιστορούν δραματικές κυρίως περιπέτειες της ζωής, πραγματικές ή φανταστικές)


Χαρακτηριστικά δημοτικών τραγουδιών

o   μουσική
o   χορός (τα κλέφτικα δεν χορεύονται, είναι «τραγούδια της τάβλας»)
o   ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος στίχος
o   σπάνια υπάρχει ομοιοκαταληξία
o   αρχή ισομετρίας
o   πληθωρική χρήση του ρήματος και του ουσιαστικού
o   συντακτική αυτοτέλεια και νοηματική πληρότητα στίχου
o   δημοτική γλώσσα, ζωντανή, παραστατική
o   άστοχα ερωτήματα
o   άπορα ή αμήχανα ή αδύνατα (σχήμα αδυνάτου)
π.χ. Απού τα λόγια σου γρικά και τσ’ όρκους σου πιστεύγει
στη θάλασσα πιάνει λαγούς και στα βουνά ψαρεύγει.
o   νόμος των τριών
o   παμψυχισμός (τα άψυχα συμπεριφέρονται ως ανθρώπινες οντότητες)

δημοτικό τραγούδι from gina zaza



βιβλιογραφία – δικτυογραφία

Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Ο.Ε.Δ.Β.

Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου, Ο.Ε.Δ.Β.

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’ Γενικού Λυκείου, Ο.Ε.Δ.Β.