Blogger Widgets

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016

Ιστορία Β' Λυκείου : Σταυροφορίες - Άλωση Κωνσταντινούπολης το 1204 - Λατινοκρατία

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης, Jacopo Robusti Tintoretto (1518 –1594) 
Παλάτι Δόγηδων Βενετία

Τα Άλογα του Αγίου Μάρκου, γνωστά επίσης ως Τέθριππο Θριάμβου (Triumphal Quadriga), είναι ένα σύνολο μπρούτζινων γλυπτών τεσσάρων αλόγων, αρχικά μέρος ενός μνημείου που αναπαριστούσε τέθριππο (quadriga, άρμα τεσσάρων αλόγων που χρησιμοποιούνταν για αρματοδρομίες). Τα άλογα τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη στην λότζια απάνω από τα προπύλαια της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, μετά από τη λεηλασία της Κωνσταντινούπολης το 1204. Παρέμειναν εκεί μέχρι τη λεηλασία τους από το Ναπολέοντα το 1797, αλλά επέστρεψαν το 1818. Τα γλυπτά έχουν αφαιρεθεί από την πρόσοψη και έχουν τοποθετηθεί στο εσωτερικό μουσείο μέσα στην Βασιλική για λόγους συντήρησης, ενώ στη λότζια έχουν τοποθετηθεί αντίγραφα.

δικτυογραφία









Τα κράτη των Σταυροφόρων αμέσως μετά την Δ' Σταυροφορία, που είχε στόχο την κατάληψη του Βυζαντίου (1204)

άγνωστο κείμενο Β' Λυκείου


Σε αυτήν τη δίκη ο Ανδοκίδης επιχειρεί να αντικρούσει την νδειξιν σεβείας , δηλαδή την κατηγορία ότι παραβίασε το διάταγμα του Ισοτιμίδη, που απαγόρευε στους ασεβείς να εισέρχονται στα ιερά και να παρευρίσκονται στα Ελευσίνια Μυστήρια. Θυμίζουμε ότι ο ρήτορας είχε κατηγορηθεί για την υπόθεση της διακωμώδησης των μυστηρίων στην υπόθεση των Ερμοκοπιδών, που συγκλόνισε την Αθήνα κατά το 415 π.Χ., οπότε φυλακίστηκε και εξορίστηκε.

 [1] Τν μν παρασκευήν, νδρες, κα τν προθυμίαν τν χθρν τν μν, στ’ μ κακς ποιεν κ παντς τρόπου, κα δικαίως κα δίκως, ξ ρχς πειδ τάχιστα φικόμην ες τν πόλιν ταυτηνί, σχεδόν τι πάντες πίστασθε, κα οδν δε περ τούτων πολλος λόγους ποιεσθαι· γ δέ, νδρες, δεήσομαι μν δίκαια κα μν τε ῥᾴδια χαρίζεσθαι κα μο ξια πολλο τυχεν παρ’ μν. [2] κα πρτον μν νθυμηθναι τι νν γ κω οδεμις μοι νάγκης οσης παραμεναι, οτ’ γγυητς καταστήσας οθ’ π δεσμν ναγκασθείς, πιστεύσας δ μάλιστα μν τ δικαί, πειτα δ κα μν, γνώσεσθαι τ δίκαια κα μ περιόψεσθαί με δίκως π τν χθρν τν μν διαφθαρέντα, λλ πολ μλλον σώσειν δικαίως κατά τε τος νόμους τος μετέρους κα τος ρκους ος μες μόσαντες μέλλετε τν ψφον οσειν.

Λεξιλόγιο

παρασκευή = προετοιμασία
κακς ποι = βλάπτω
κω = έχω έλθει εδώ: έχω παρουσιαστεί στο δικαστήριο
καθίσταμαι + αιτ = διορίζω κάποιον
περιοράω- = παραβλέπω εδώ: ανέχομαι, επιτρέπω
διαφθείρομαι πό + γεν = εξοντώνομαι
μνυμι και μνύω = ορκίζομαι

Δραστηριότητες

α) Γραμματική

1.       Τν παρασκευήν, νδρες, τν προθυμίαν, τν πόλιν ταυτηνί, πάντες, πολλο, οδεμις, τν ψφον : να αναγνωριστούν γραμματικά οι τύποι και να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις.
2.      κακς, δικαίως, ῥᾴδια, μάλιστα : να γραφούν και οι τρεις βαθμοί των επιθέτων (και στα τρία γένη) και των επιρρημάτων.
3.      ποιεν : να γραφεί το β’ ενικό και γ’ πληθυντικό των εγκλίσεων του ενεστώτα και να κλιθεί ο παρατατικός (Ε.Φ. και Μ.Φ.).
4.      φικόμην : να κλιθούν όλες οι εγκλίσεις του αορίστου β’ και να γραφούν οι ονοματικοί τύποι.
5.      χαρίζεσθαι : να κλιθούν οι εγκλίσεις του μέλλοντα και να γραφούν οι ονοματικοί τύποι.
6.      γνώσεσθαι : να κλιθούν οι εγκλίσεις του αορίστου β’ και να γραφούν οι ονοματικοί τύποι.
7.      περιόψεσθαι : να γραφεί το β’ ενικό των εγκλίσεων του αορίστου β’ και να γραφούν οι ονοματικοί τύποι.
8.      ναγκασθείς, διαφθαρέντα, οσειν : να γραφεί η γενική και η αιτιατική του αρσενικού των μετοχών όλων των χρόνων της Π.Φ.
9.      Να γράψετε τους αρχικούς χρόνους των ρημάτων των δραστηρηριοτήτων 2 – 9.

β) Συντακτικό
10.    Να βρείτε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου και να τις δικαιολογήσετε (εισαγωγή, εκφορά, συντακτική λειτουργία).

γ) Λεξιλογικά
11.    Να εντοπίσετε τις λέξεις του κειμένου που είναι ετυμολογικά συγγενείς με τις ακόλουθες : άφιξη, σταθμός, εμπιστοσύνη, όραση, φοροφυγάς, οισοφάγος.
12.   Να γράψετε ομόρριζα απλά ή σύνθετα (επίθετα, ουσιαστικά, ρήματα) των : τυχεν, διαφθαρέντα, περιόψεσθαί, οσειν.

Μετάφραση

Η προετοιμασία και η προθυμία των εχθρών μου, κύριοι, να με βλάψουν με κάθε τρόπο, τόσο δίκαιο όσο και άδικο, από την πρώτη στιγμή που έφτασα σε αυτήν εδώ την πόλη, είναι γνωστή σχεδόν σε όλους σας, και δεν χρειάζεται να πω πολλά για αυτό το θέμα· θα σας ζητήσω, όμως, κύριοι, κάτι δίκαιο, που και εσείς θα είναι εύκολο να μου το προσφέρετε και εγώ θα αξίζει να το αποκτήσω από εσάς. Καταρχάς, να έχετε κατά νου ότι εγώ έχω τώρα παρουσιαστεί στο δικαστήριο, ενώ δεν με αναγκάζει κανείς να παρίσταμαι εδώ, αφού ούτε εγγυητές έχω ορίσει ούτε τελώ υπό κράτηση, επειδή έχω εμπιστοσύνη πρώτα και κύρια στη δικαιοσύνη και έπειτα σε εσάς ότι θα λάβετε δίκαιη απόφαση και δεν θα επιτρέψετε να με εξοντώσουν άδικα οι εχθροί μου, αλλά αντίθετα θα με σώσετε, εφαρμόζοντας το δίκαιο, όπως προβλέπουν οι νόμοι σας και οι όρκοι σύμφωνα με τους οποίους καλείστε να ψηφίσετε.

 Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος – Επιμ. Δ. Ιακώβ. 2006. Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας





Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2016

Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες - Λογοτεχνία Γυμνασίου





Φύλλο εργασίας : Σωστό - Λάθος

Μνήμες από τα Χριστούγεννα της Κατοχής, Ευάγγελος Ζύμαρης

1.       Οι μπακάληδες μοίραζαν δωρεάν σκουπόσπορο.
2.      Το σιτάρι το είχαν κατάσχει οι μαυραγορίτες.
3.      Το σχολικό συσσίτιο με τα ζαχαρένια σύκα ο αφηγητής τα έδωσε σε έναν πεινασμένο 20χρονο νεαρό.
4.      Η οικογένεια αγόρασε κουκιά και έφαγαν τα μισά τα Χριστούγεννα και τα μισά το Πάσχα.
5.      Πολλές φορές έτρωγαν κρέας με τσουκνίδες.
6.      Έκαναν συσκότιση του σπιτιού με σεντόνια ή σκούρο χαρτί.
7.      Στην κατοχή αντί για ζάχαρη χρησιμοποιούσαν χαρουπόμελο.
8.      Τα Χριστούγεννα της Κατοχής δε διέφεραν από άλλα άλλων εποχών.

Ο ξένος των Χριστουγέννων, Στέφανος Δάφνης

9.      Τόπος του διηγήματος είναι το Ναύπλιο.
10.   Ο αφηγητής δε συμμετέχει στη δράση.
11.    Στο τραπέζι είχαν χριστόψωμα, ψητό διάνο και κόκκινο κρασί.
12.   Η Βαγιώ πήγε στο υπόγειο να φέρει ξύλα και βρήκε έναν ξένο κάτω από τη σκάλα.
13.   Ο ξένος φαινόταν από τα ρούχα του πλούσιος.
14.   Ο παππούς έμοιαζε με τον Ποσειδώνα.
15.   Από το Παλαμήδι ακούστηκαν τουφεκιές για τη γιορτή των Χριστουγέννων.
16.   Ο ξένος ήταν μάλλον κατάδικος, γεγονός που φάνηκε από τον βιαστικό τρόπο που έφυγε.

Τ φλουρ το φτωχοῦ, Παύλος Νιρβάνας

17.   Το φλουρί της βασιλόπιτας ήταν μια χρυσή λίρα που έπεσε στο κομμάτι του φτωχού.
18.   Ο πατέρας καμάρωνε τον Πέτρο για την απόφασή του.
19.   Ο Πέτρος έδωσε τη μισή λίρα σε έναν φτωχό.
20.  Ο φτωχός πήρε τη λίρα αμέσως κι έφυγε.

Ασκήσεις δημιουργικής γραφής

1.       Να αλλάξετε το τέλος σε μία από τις παραπάνω ιστορίες.
2.      Στον «Ξένο των Χριστουγέννων» να αφαιρέσετε τον ξένο και στη θέση του να βάλετε ένα μικρό παιδί. Ξαναγράψτε την ιστορία.




Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2016

Τόλης Νικηφόρου, νοστάλγησα το απρόσιτο


νοστάλγησα το πριν και το μετά, όσα ποτέ δεν γνώρισα κι όσα
ποτέ μου δεν ελπίζω να γνωρίσω. νοστάλγησα το απρόσιτο,
αυτό που ξέρω ότι κάπου υπάρχει, αυτό που μέσα μου μονάζει
κι ανασαίνει θλιμμένα και χαρούμενα, και αντηχεί λυτρωτικά,
νυχτερινή προφυλακή  εκείνου του δικού μου κόσμου, του
άλλου

Τόλης Νικηφόρου, Ο πλοηγός του Απείρου. Ποιήματα 1966-2002,
Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη 2004

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2016

Γεώργιος Χορτάτσης, Ερωφίλη

Αρχείο Εθνικού Θεάτρου, Ερωφίλη 1962, Β. Μανωλίδου – Δ. Διαμαντίδου 


Ιδεολογικό μήνυμα του έργου

Στο βάθος του έργου υπόκειται η μεσαιωνική φιλοσοφία του memento mori, η πανταχού παρούσα παροδικότητα του ματαιότης ματαιοτήτων, την οποία εκφράζει ο Χάρος, ως προσωποποίηση του θανάτου, στον Πρόλογο. Τίποτε δεν μπορεί να αντισταθεί στη δύναμή του, ούτε τα πλούτη ούτε η δύναμη, ούτε η ευτυχία ούτε η σοφία. […]
Μια άλλη πλευρά της ανθρώπινης αυταπάτης είναι η «περηφάνεια» (αλαζονεία), σε αντίθεση με τη θεμελιώδη αρχή του «ασύστατή μου μοίρα». Η σκηνή που περιέχει τον κομπαστικό μονόλογο του Βασιλιά ενώ τον τριγυρίζει η Ασκιά του δολοφονημένου αδελφού του, είναι εξαιρετικά διδακτική με την μπαρόκ αντίθεσή της των εικόνων.
Η αναγεννησιακή φιλοσοφία της απόλυτης δύναμης του Έρωτα υπερβαίνει αυτή τη μεσαιωνική-μπαρόκ εμμονή στον θάνατο και τη ματαιότητα, ως έννοια «αγάπης για τη ζωή», που υμνείται από τον χορό ήδη στο πρώτο χορικό. Ο πραγματικός αντίπαλος του Θανάτου (της μοίρας) είναι ο έρωτας, που δεν αναγνωρίζει κοινωνικές διακρίσεις ή συμβάσεις. Ο Βασιλιάς συμπεριφέρεται άδικα όταν συγκρούεται με τους νόμους του παντοδύναμου έρωτα (γίνεται όργανο του Χάρου) και οι κορασίδες του χορού τον τιμωρούν γι’ αυτή την παράβαση. 

Βάλτερ Πούχνερ, «Τραγωδία»

Λογοτεχνία και Κοινωνία στην Κρήτη της Αναγέννησης

Επιμέλεια: David Holton, Απόδοση στα ελληνικά: Ναταλία Δεληγιαννάκη
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2006




φωτογραφίες από την παράσταση «Ερωφίλη» του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης , 2005








Σχέδιο του Γ. Τσαρούχη για το πρόγραμμα της παράστασης της «Ερωφίλης» 
από τη Λαϊκή Σκηνή του Κ. Κουν (1934)
Εξώφυλλο της Ερωφίλης από την έκδοση του 1637


αποσπάσματα από την Ερωφίλη