ποιήματα για την Ελλάδα

Ποιήματα για την Ελλάδα

Στα πλαίσια της νεοελληνικής λογοτεχνίας της α΄ γυμνασίου οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και κάθε ομάδα μελέτησε ένα από τα ποιήματα που ακολουθούν. Στη συνέχεια απάντησαν στο φύλλο εργασίας που ακολουθεί επιλέγοντας δύο από τις  ομαδικές δραστηριότητες.

Ἰωάννης Πολέμης - Ποιήματα

Τί εἶναι ἡ πατρίδα μας

Τί εἶναι ἡ πατρίδα μας; Μὴν εἶν᾿ οἱ κάμποι;
Μὴν εἶναι τ᾿ ἄσπαρτα ψηλὰ βουνά;
Μὴν εἶναι ὁ ἥλιος της, ποὺ χρυσολάμπει;
Μὴν εἶναι τ᾿ ἄστρα της τὰ φωτεινά;

Μὴν εἶναι κάθε της ρηχὸ ἀκρογιάλι
καὶ κάθε χώρα της μὲ τὰ χωριά;
κάθε νησάκι της ποὺ ἀχνὰ προβάλλει,
κάθε της θάλασσα, κάθε στεριά;

Μὴν εἶναι τάχατε τὰ ἐρειπωμένα
ἀρχαία μνημεῖα της χρυσὴ στολή,
ποὺ ἡ τέχνη ἐφόρεσε καὶ τὸ καθένα
μία δόξα ἀθάνατη ἀντιλαλεῖ;

Ὅλα πατρίδα μας! Κι αὐτὰ κι ἐκεῖνα,
καὶ κάτι πού ῾χουμε μὲς τὴν καρδιὰ
καὶ λάμπει ἀθώρητο σὰν ἥλιου ἀχτίνα
καὶ κράζει μέσα μας: Ἐμπρὸς παιδιά!

 

Wirginia Woolf: Αίγινα

Ελλάδα και Μάης μαζί

Ω η βροχή, η βροχή! Αυτό την άλλη μέρα στην Αίγινα. Αυτό το όμορφο μαλακό νησί, με το ηλιοψημένο μονοπάτι, τη θάλασσα και την ακρογιαλιά, τα μικρά ροζ και κίτρινα σπίτια, το θυμάρι, την απότομη λοφοπλαγιά, το Ναό, σκελετώδη, κυρίαρχο, τους κόλπους ξέχειλους από θάλασσα — όλα αυτά δεν ήταν παρά ψύχρα, ομίχλη, βροχή, Αμερικάνοι μαζεμένοι γύρω από έναν κοκαλιάρη καθηγητή' και μεις ζαρωμένοι κάτω από ένα πεύκο που άφηνε τη βροχή να περνάει. Αλλά ακόμη κι έτσι, ο Ρότζερ έλεγε «Σπουδαίο, σπουδαίο», ένας ναός από ψαμμόλιθο καλύτερος απ' το Σούνιο. Καταπληκτικό το τι μπορεί να κάνει μια μεγαλοφυΐα σ' έναν τόσο μικρό χώρο — ιδού οι τέλειες αναλογίες — και η βροχή μάς ανάγκασε να κατηφορίσουμε όσο πιο γρήγορα γινόταν για το πλοίο μας.

 

 Θανάσης Βενέτης: Φθιώτιδα

Νομός Φθιώτιδας
Θα σου δείξω πως μεγάλωσα
με φως κλεμμένο από αστροφεγγιές,
ένα ήμερο ποτάμι που πότιζε όνειρα
τα βουνά που με δίδαξαν τι θα πει
ενατένιση.
Θα σε πάρω δίπλα στα βουρκόνερα
κοντά στις καλαμιές και τα χαλίκια.
Τζιτζίκια θα τρυπάνε τα σεντόνια
της σιωπής, ένας αναστεναγμός θα βόσκει
στο άπειρο.
Από την ανθολογία 53 Φωνές
Εκδόσεις: Πρόσπερος, 1987           

Στέλιος Χριστόπουλος: Πάρος

Κι εκεί λίγο παραέξω από το
λιμάνι της Παροικιάς, σ' ένα
καφενείο με μια πορτοκαλάδα στο
τραπεζάκι εμπρός του και με τον
γυλιό τής εκστρατείας κατάχαμα
δίπλα του, είδα αραχτό τον
Αλέξανδρο που διάβαζε ήσυχος
και αμέριμνος το ρόλο του
περιμένοντας το βαπόρι.

Πιο πέρα, στο στενάκι της
εκατονταπυλιανής, ένα αγοράκι
υποσχόταν να κόψει το πιπέρι με
το μαχαίρι.

Λίγο πιο πέρα και ενώ περνούσα
έξω από το αρχαιολογικό μουσείο
(να εκεί δίπλα στο σχολείο που
είχε ξανανοίξει πλέον για τη
σχολική περίοδο '92-93),
σε αναπόλησα —τι λέω, σφήνα
μπήκες στο μυαλό μου—
και, καθώς με έπνιγε το άρωμα
του ευκαλύπτου, ένιωθα πως
έχανα κάπως την ισορροπία μου
και κοντοστάθηκα λίγο
έτσι ίσαμε να πιαστώ στην
πεζούλα και για να σου υποσχεθώ
πως εγώ δεν μπορώ
να υποκρίνομαι και πως για τούτη
τη νέα κρίση στα Βαλκάνια
αν φταίει πάλι μια γυναίκα
—πράγμα σίγουρο δηλαδή—
τότε, δεν μπορεί παρά να 'σουνα
εσύ.
Πάρος, Σεπτέμβρης 1992


από το βιβλίο Στέλιος Χριστόπουλος, Η Χαλασμένη Κλειδαριά
Εκδόσεις: Σοκόλη, 1993

 

Μισολόγγι

Κόβω για σε τα βάγια
του τραγουδιού ιερά'
στο μέτωπο τα πλέκω,
στεφάνια γιορτερά.

Βωμός το μέτωπό σου.
Θυμάσαι; Μια φορά
στο γγίξαν και στ' αγιάσαν
της Δόξας τα φτερά.

Λάμπουν ιερά, στα βάγια
του τραγουδιού, η φωτιά,
το αίμα των ηρώων,
του χαλασμού η νυχτιά.

Και τρέμουνε στα βάγια
ιερά του τραγουδιού
τα δάκρυα μιας αγάπης,
τα χρόνια ενός παιδιού.
1910
από: Κωστή Παλαμά Άπαντα, Τόμος 5

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ομαδικές δραστηριότητες

1.      Να εντοπίσετε τα γνωρίσματα του φυσικού περιβάλλοντος του τόπου που προβάλλονται στο ποίημα.

2.      Να καταγράψετε τις εικόνες του ποιήματος.

3.       Να βρείτε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού τοπίου και των ανθρώπων του, όπως επισημαίνονται στο ποίημα.

4.      Να καταγράψετε τις πληροφορίες από την ιστορική και πολιτισμική πορεία του τόπου που ενσωματώνονται στο ποίημα.

5.      Να συσχετίσετε, όπου είναι δυνατόν, τα συναισθήματα και την ψυχική κατάσταση του ποιητή με τις εικόνες του ποιήματος.

Ατομική δραστηριότητα

Να γράψετε ένα ποίημα με θέμα «Η δική μου Ελλάδα», «Η πόλη μου», «Η γειτονιά μου»