alldayschool: Ηροδότου Ιστορία, ενότητα 1η

Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

Ηροδότου Ιστορία, ενότητα 1η

ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ : ΚΛΕΙΩ

Ενότητα 1^η : Προοίμιο 1, 1- 5, 6

· ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

1. Ρόλος του προοιμίου (εισαγωγικό κεφάλαιο): γνωρίζουμε το συγγραφέα που έχει σκοπό του την πολιτισμική συνέχεια, επιλέγει τα σπουδαία ανθρώπινα έργα και αναζητά τα αίτια του πολέμου.

2. Μυθικές αιτίες: οι αρπαγές της Ιώς, Ευρώπης, Μήδειας, Ελένης. Οι Έλληνες ευθύνονται για την αρχή του πολέμου (Τρωική εκστρατεία).

Ιώ

Μήδεια

Ευρώπη

Ελένη - Πάρης

3. Ιστορικές αιτίες: η επεκτατική πολιτική του Κροίσου εις βάρος των Ελλήνων της Μ. Ασίας. Ο Ηρόδοτος ξεπερνά το μύθο και περνά στο χώρο της ιστορίας.

· ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ

Στο προοίμιο γράφει σε γ΄ πρόσωπο, προσδίδοντας στο κείμενο επίσημο ύφος,

στόχος του η αντικειμενικότητα. Πρόκειται για παντογνώστη αφηγητή Στο κεφ. 5 μετατρέπει τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Διευκολύνει τον αναγνώστη παίρνοντας θέση, έτσι ώστε να μη χαθεί σε λεπτομέρειες και τον βοηθάει να διαμορφώσει άποψη. Παραθέτει διάφορες απόψεις (Ελλήνων, Περσών, δικές του), γεγονός που δείχνει τη φροντίδα για τον αναγνώστη του. Χρησιμοποιεί την ειρωνεία, με την οποία επιδιώκεται να δημιουργηθεί μια διάσταση (ειρωνικό χάσμα) ανάμεσα στα «φαινόμενα» και στα «λεγόμενα» και στην πραγματικότητα. Το ύφος του είναι ζωντανό, παραστατικό (δίνει λεπτομέρειες), είναι ικανότατος στην αφήγηση. Στα κεφ. 6, 26 και 27 κατονομάζει τον Κροίσο αίτιο της σύγκρουσης. Αντίθετα οι σύγχρονοι ιστορικοί απομακρύνονται από την προσωποκεντρική ιστοριογραφία (η εξήγηση της ιστορίας που στηρίζεται σε πρόσωπα, συνήθως τους ηγέτες), λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές, οικονομικές δομές.

· ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

1. Ο άνθρωπος επιθυμεί την υστεροφημία (προοίμιο)

2. Η εκδίκηση ως ανταπόδοση της αδικίας - αυτοδικία (κεφ. 1 - 4)

3. Το ευμετάβλητο της ανθρώπινης ευτυχίας (κεφ. 5)

4. Οι άνθρωποι πριν προβούν σε συγκρούσεις αναζητούν αφορμές (κεφ. 26)

5. Οι άνθρωποι αναζητούν τη σωτηρία τους στη θρησκευτική πίστη, όταν βρίσκονται σε δύσκολες στιγμές (κεφ. 26)

· ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ

υστεροφημία, μυθικές και ιστορικές αιτίες, βάρβαρος ( ο αλλόφυλλος με ξένη γλώσσα και συνήθειες), προσωποκεντρική ιστοριογραφία, διαχρονικά στοιχεία, φόρου υποτελείς, αντικειμενικός και υποκειμενικός συγγραφέας.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις με την ένδειξη Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος).

Οι Φοίνικες άρπαξαν την Ιώ στο Άργος.
Ο Κροίσος καταγόταν από την Περσία.
Ο Κροίσος έκανε με τη βία φόρου υποτελείς όλους τους Έλληνες.
Ο Αλυάττης ήταν ο πατέρας της Μήδειας.

Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

__ Ο όρος βάρβαρος στον Ηρόδοτο σημαίνει: α) άγριος, β) απολίτιστος, γ) αλλόγλωσσος.

__ Ο Ηρόδοτος προσπαθεί να είναι: α) υποκειμενικός, β) αντικειμενικός, γ) αντικείμενο.

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων που ακολουθούν.

α) Ο Ηρόδοτος θεωρεί τον _______________ πραγματικό αίτιο της σύγκρουσης.

β) Οι Πέρσες θεωρούν τους Έλληνες αίτιους της σύγκρουσης, γιατί ξεκίνησαν _________________ εναντίον της Ασίας.

γ) Σύμφωνα με τους Πέρσες η Ευρώπη ανήκει στους ________________ και η _____________ στους Πέρσες και στους λαούς που την κατοικούν.

δ) Η αντίθεση του Ηροδότου στις περσικές – φοινικικές εκδοχές εκφράζει το ___________________ του μύθου και το πέρασμα στον κόσμο της _______________.

Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές που ταιριάζουν από τη στήλη Β.

Α Β

α. Ηρόδοτος 1) φόρου υποτελείς

β. Ιώ 2) Ιάσονας

γ. Μήδεια 3) πατέρας της Μήδειας

δ) Έλληνες της Μ. Ασίας 4) γιος του Πρίαμου

ε. Κόλχος 5) ιστοριογράφος

στ. Αλέξανδρος 6) Λυδός

ζ. Κροίσος 7) Ίναχος

Ερωτήσεις

1. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία του προοιμίου;

2. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι αιτίες;

3. Ποια είναι η περσική εκδοχή για τη σύγκρουση Ελλήνων και Περσών;

4. Για ποιες αρπαγές γυναικών κάνουν λόγο οι Πέρσες;

5. Γιατί η ευθύνη βαρύνει τους Έλληνες, σύμφωνα με τους Πέρσες;

6. Ποια είναι η άποψη του Ηροδότου για τις μυθικές αιτίες;

7. Ποιος ήταν ο πραγματικός αίτιος, κατά τον Ηρόδοτο;

8. Γιατί ο Ηρόδοτος θεωρεί τον Κροίσο πρωταίτιο της σύγκρουσης;

Εργασίες για το σπίτι

1. Ο Ηρόδοτος δε γράφει από τη σκοπιά ενός λαού ή μιας ομάδας, αλλά από καθολική σκοπιά. Σε ποια σημεία επιβεβαιώνεται η άποψη αυτή;

2. Στην Οδύσσεια (ο 415 – 430) αφηγείται μια ιστορία για τους Φοίνικες παρόμοια με αυτή του Ηροδότου. Να περιγράψετε τις δύο σκηνές ή να γράψετε ένα σύντομο κείμενο για τους Φοίνικες.

βοηθητικό υλικό

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ : ραψωδία ο, στίχοι 415 - 430

μετάφραση Ν. Καζαντζάκη – Ι. Κακριδή

''Μια μέρα εκεί μας ήρθαν Φοίνικες θαλασσοξακουσμένοι,

κλέφτες, στο μαύρο πλοίο τους άμετρες πραμάτειες κουβαλώντας

κι είχεν ο κύρης μου στο σπίτι του μια σκλάβα απ᾿ τη Φοινίκη,

τρανόκορμη, όμορφη, που κάτεχε πάσα γυναικεία τέχνη

και την πλάνεψαν τότε οι Φοίνικες οι τετραπερασμένοι

να πλένει κάποιος τους την πέτυχε, και δίπλα στο άρμενο τους

μαζί της σ᾿ έρωτα πρωτόσμιξε᾿ αυτό είναι που τα φρένα

ακόμα και της πιο καλόπραγης γυναίκας ξεπλανεύει!

Μετά πούθε είχε ερθεί τη ρώτησε και ποια ήταν, κι η γυναίκα