Θέατρο

ΘΕΑΤΡΟ

Λογοτεχνία β΄ γυμνασίου

   Στο νέο πρόγραμμα σπουδών της νεοελληνικής λογοτεχνίας προτείνεται η θεματική ενότητα : θέατρο. Κατά τη δραματουργική ανάλυση των έργων που θα μας απασχολήσουν στο β΄ τρίμηνο ο μαθητής που θα αναλάβει κάποιο ρόλο στα πλαίσια και της παρουσίασης κάποιου μονόπρακτου στο τέλος του σχολικού έτους καλείται να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα :

Ανάλυση χαρακτήρα

Χρειάζεται να είσαι ακόμα πιο λεπτομερής και ακριβής στην ανάλυση του χαρακτήρα που θα παίξεις. Μπορείς να αρχίσεις από αυτά που υποδεικνύει ο συγγραφέας στην περιγραφή του ρόλου σου, στις ατάκες του αλλά κυρίως στα λόγια των άλλων προσώπων του έργου για εκείνον. Αυτή είναι μόνο η αρχή. Σκέψου σχετικά με τον χαρακτήρα. Προσπάθησε να φανταστείς πώς σκέφτεται και νιώθει. Η ερμηνεία σου μπορεί και πρέπει να διαφέρει από αυτή άλλων ηθοποιών που θα έπαιζαν ή έπαιξαν τον αντίστοιχο ρόλο, αλλά είναι σωστή όταν μπορεί να δικαιολογήσει όσα ο χαρακτήρας κάνει σε ολόκληρο το έργο. Ποτέ δύο ηθοποιοί δεν ερμηνεύουν τον ίδιο χαρακτήρα με τον ίδιο τρόπο. Αυτό κάνει το θέατρο ενδιαφέρον και τον ηθοποιό καλλιτέχνη. Προσεγγίζοντας ένα ρόλο μας ενδιαφέρει ο εσωτερικός κόσμος του χαρακτήρα που θα ερμηνεύσουμε αλλά μας ενδιαφέρουν και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της μορφής του. Γιατί όσο πιο ολοκληρωμένη εικόνα έχουμε για τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, τόσο πιο αληθινός γίνεται αυτός για μας.

Ερωτήσεις για τον χαρακτήρα: Ο Κάρολος Κουν έλεγε ότι ο ηθοποιός για να ερμηνεύσει έναν ρόλο πρέπει να μπορεί να απαντήσει σε τρεις ερωτήσεις: Ποιος είμαι, πού είμαι και τι θέλω; Εδώ θα ερευνήσουμε τι σημαίνουν αυτές οι ερωτήσεις και τέλος πώς συμπλέκονται για να προκαλέσουν μια συμπεριφορά -δράση- για τον χαρακτήρα.

Ποιος είμαι;

Ιστορικό: Ποιο είναι το παρελθόν μου; Τι είδους μόρφωση έχω; Από τι οικογένεια προέρχομαι; Πού μεγάλωσα και πού έζησα μετά; Τι έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας μου;

Θέση: Κοινωνική, πνευματική, οικονομική, κλπ. Φυσική Κατάσταση. Ηλικία. Επάγγελμα. Σημαντικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα ή σημαδεύουν την σκηνική του δράση. Βέβαια το ποιος είμαι έχει σχέση και συνδέεται άμεσα με το πού είμαι και τι θέλω. Η αντίδραση μου και η στάση μου σ’ αυτά καθορίζει πιο φανερά και το ποιος είμαι.

Που είμαι;

Λέγοντας που είμαι αναφερόμαστε στο γενικότερο περιβάλλον που έπαιξε ρόλο καθοριστικού παράγοντα στη διαμόρφωση και εξέλιξη του χαρακτήρα: Κοινωνία, εποχή, συνθήκες διαβίωσης.

Ειδικότερα ενδιαφέρει και ο συγκεκριμένος χώρος που εκφράζεται στη σκηνική του παρουσία ο ρόλος -δωμάτιο, σπίτι, γειτονιά, πόλη, χώρα- και οι συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτά.

Ακόμα στο που είμαι λαμβάνονται υπόψη και άλλες συνθήκες όπως ο χρόνος -ώρα, μέρα, νύχτα- και πόσο επιδρούν στη δράση του ρόλου.

Τι θέλω;

Συναισθηματική κατάσταση, φορτίσεις και αναζητήσεις σε σχέση με την πορεία και το στόχο του ρόλου. Βαθύτερες επιδιώξεις, όνειρα, στόχοι. Ο τρόπος που τα διεκδικώ έχει σχέση και με το ποιος είμαι. Μας ενδιαφέρει η διαδρομή του χαρακτήρα, γιατί η δικαίωση ή η απαξίωση έρχεται από τη θεατρική πράξη. Συμπεριφορά. Ποια είναι η δράση μου τώρα αλλά και λίγο πριν ξεκινήσει η κάθε σκηνή; Ποιες είναι οι σχέσεις μου με τους άλλους χαρακτήρες του έργου, τώρα και στο παρελθόν; Τι με οδήγησε σ’ αυτές τις σχέσεις; Πόσο σημαντική είναι η σχέση μου μ’ αυτούς; Πόσο τους έχω ανάγκη;

Ο Κωνσταντίν Στανισλάφσκι είπε...

«Δεν υπάρχει αληθινή τέχνη αν δεν την ζήσεις. Αυτή αρχίζει εκεί που δένεται μαζί της η συγκίνηση».

«Ο ρόλος που χτίζεται με αλήθεια, ανεβαίνει ολοένα ψηλότερα, ενώ ο βασισμένος στο στερεότυπο ολοένα μαραίνεται».

«Μην ξεχνάτε ότι δεν υπάρχουν μικροί ρόλοι, μόνο μικροί ηθοποιοί».

«...κάθε δράση στο θέατρο πρέπει να έχει κάποια εσωτερική δικαιολογία και συνέπεια, να είναι λογική και πραγματική». «... θ' αντλείτε προπαντός από τις δικές σας εντυπώσεις, αισθήματα κι εμπειρίες. Θα παίρνετε όμως ακόμη υλικό απ' τη ζωή τριγύρω σας, την πραγματική και την φανταστική, από τις αναμνήσεις σας, απ' τα βιβλία, την τέχνη, την επιστήμη και κάθε λογής μάθηση, από τις εφημερίδες, τα μουσεία και πάνω απ' όλα από την επικοινωνία σας με τους άλλους ανθρώπους».

«Κάθε άνθρωπος που είναι αληθινά καλλιτέχνης, επιθυμεί να πλάσει μέσα του μια άλλη ζωή, βαθύτερη και με περισσότερο ενδιαφέρον απ' αυτή που τον περιζώνει στην πραγματικότητα».