ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΛΥΣΙΑΣ, ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΗΜΕΥΣΕΩΣ <ΤΩΝ> ΤΟΥ ΝΙΚΙΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ, 18, 24-26

[24] Οὐκ ἔχω, ὦ ἄνδρες δικασταί, οὕστινας δεησομένους ὑπὲρ ἡμῶν ἀναβιβάσομαι· τῶν γὰρ προσηκόντων οἱ μὲν ἄνδρας ἀγαθοὺς αὑτοὺς παρασχόντες καὶ μεγάλην τὴν πόλιν ποιοῦντες ἐν τῷ πολέμῳ τεθνᾶσιν, οἱ δ’ ὑπὲρ τῆς δημοκρατίας καὶ τῆς ὑμετέρας ἐλευθερίας ὑπὸ τῶν τριά-
κοντα κώνειον πιόντες, [25] ὥστε τῆς ἐρημίας τῆς ἡμετέρας αἴτιαι γεγόνασιν αἵ τε τῶν προσηκόντων ἀρεταὶ καὶ αἱ τῆς πόλεως συμφοραί. ὧν ἄξιον ὑμᾶς ἐνθυμηθέντας προθύμως ἡμῖν βοηθῆσαι, ἡγησαμένους τούτους ἂν ἐν δημοκρατίᾳ δικαίως εὖ πάσχειν ὑφ’ ὑμῶν, οἵπερ ἐν ὀλιγαρχίᾳ τῶν συμφορῶν μετέσχον τὸ μέρος. [26] ἀξιῶ δὲ καὶ τούτους τοὺς συνδίκους εὔνους ἡμῖν εἶναι, ἐκείνου τοῦ χρόνου μνησθέντας, ὅτ’ ἐκ τῆς πατρίδος ἐκπεπτωκότες καὶ τὰς
οὐσίας ἀπολωλεκότες ἄνδρας ἀρίστους ἐνομίζετ’ εἶναι τοὺς ὑπὲρ ὑμῶν ἀποθνῄσκοντας, καὶ τοῖς θεοῖς ηὔχεσθε δυνηθῆναι χάριν τοῖς ἐξ ἐκείνων ἀποδοῦναι.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Δεν ξέρω, κύριοι δικαστές, ποιους να παρουσιάσω ενώπιόν σας, για να σας παρακαλέσουν για μας· γιατί, από τους συγγενείς μας άλλοι σκοτώθηκαν στον πόλεμο αναδεικνύοντας τους εαυτούς τους ήρωες και μεγαλώνοντας την επικράτειά μας κι άλλοι πίνοντας το κώνειο από τους τριάντα τυράννους για χάρη της δημοκρατίας και της ελευθερίας σας, ώστε για τη γύμνια μας από μάρτυρες ευθύνονται από τη μια οι αρετές των συγγενών μας και από την άλλη οι συμφορές της πόλης. Έχοντας υπόψη όλα αυτά αξίζει πρόθυμα να μας συμπαρασταθείτε, αναλογιζόμενοι ότι σε περίοδο δημοκρατίας αυτοί θα ευεργετούνταν δίκαια από σας, που στα χρόνια της ολιγαρχίας γεύτηκαν τις συμφορές της.

Αξίζει και οι σύνδικοι να είναι ευνοϊκοί απέναντί μας, φέρνοντας στο μυαλό τους εκείνες τις περιστάσεις, όταν, εξόριστοι από την πατρίδα και έχοντας χάσει τις περιουσίες σας, θεωρούσατε ήρωες όσους θυσιάζονταν για την πατρίδα και ευχόσασταν στους θεούς να σας αξιώσουν να ανταποδώσετε την ευγνωμοσύνη στους απογόνους τους. Εμείς, λοιπόν, παιδιά και συγγενείς αυτών που πρόσφεραν τη ζωή τους στο βωμό της ελευθερίας, απαιτούμε τώρα από σας αυτήν ακριβώς τη χάρη και αξιώνουμε να μη μας καταστρέψετε άδικα αλλά πολύ περισσότερο να βοηθήσετε αυτούς που γεύτηκαν τις ίδιες με σας συμφορές. Εγώ, συμπερασματικά, σας ζητώ και σας θερμοπαρακαλώ και σας ικετεύω και αξιώνω αυτά να τύχω από σας· γιατί, δεν αγωνιζόμαστε για ασήμαντα πράγματα αλλά για ολόκληρη την περιουσία μας.

Μτφρ. Γ.Α. Ράπτης. 2002. Λυσίας. Ι, Υπερασπιστικοί Λόγοι. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Πρόλογος Χ. Τσολάκης. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=344

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.      παρασχόντες, τεθνᾶσιν, πιόντες, πάσχειν, ἐκπεπτωκότες, ἀπολωλεκότες, ἀποδοῦναι : να γίνει χρονική αντικατάσταση και να κλιθούν οι προστ. αορίστου.

ενεστ.	πρτ.	μέλλ.	αόρ.	πρκ.	υπερσντ.

2.      Να συμπληρώσετε τα κενά του πίνακα.

ποιοῦντες, β΄ εν. ευκτ. Ε.Φ.
μετέσχον, γ΄ πληθ. ορ. μέλλ. Ε.Φ.
οὕστινας, ονομ.&δοτ.πληθ.θηλ.
μνησθέντας, απρμφ. πρκ.
δυνηθῆναι, β΄ εν. υποτ. ενστ.
εὔνους, αιτ.πληθ. και στα 3 γένη
ηὔχεσθε, γ΄ εν.οριστ.&υποτ.αορ. Μ.Φ.
ἄνδρας, κλητ.ενικού
χάριν, γεν.δοτ.κλητ. εν.&δοτ.πληθ.
εὖ πάσχειν, απρμφ. ενεστ. του ρ. με παθητική σημασία

ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ

Τα παθητικά ρήματα δηλώνουν ότι το υποκείμενο υφίσταται την ενέργεια ενός άλλου προσώπου ή πράγματος, παθαίνει κάτι. Επειδή η παθητική διάθεση είναι μεταγενέστερη εξέλιξη σε σχέση με την ενεργητική και μέση, δεν διαθέτει ξεχωριστούς τύπους για όλους τους χρόνους, παρά μόνο για τον μέλλοντα και τον άοριστο, ενώ στους υπόλοιπους χρόνους οι παθητικοί τύποι συμπίπτουν με τους μέσους.

Το πρόσωπο ή το πράγμα που επενεργεί πάνω στο υποκείμενο δηλώνεται με το ποιητικό αίτιο το οποίο εκφέρεται (α) με το εμπρόθετο ὑπὸ + γενική (σπανιότερα με τις προθέσεις ἀπό, ἐκ, παρά, πρὸς + γενική) ή (β) με δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου, όταν υπάρχει συντελικός χρόνος ή ρηματικό επίθετο σε -τὸς και -τέος· 

Παθητικά ρήματα σχηματίζονται από ενεργητικά μεταβατικά ρήματα. Κατά την τροπή της ενεργητικής σε παθητική σύνταξη το υποκείμενο της ενεργητικής σύνταξης τρέπεται σε ποιητικό αίτιο, ενώ το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος (ή το άμεσο αντικείμενο αν πρόκειται για δίπτωτο ρήμα) γίνεται το υποκείμενο του παθητικού ρήματος.

Κάποια ενεργητικά ρήματα δεν σχηματίζουν παθητικό τύπο, αλλά στην θέση του κάποιο άλλο ρήμα ενεργητικής ή μέσης φωνής ή κάποια περίφραση.
ἀποκτείνω τινά - ἀποθνήσκω ὑπό τινος
ἐκβάλλω τινά - ἐκπίπτω / φεύγω ὑπό τινος
εὗ λέγω τινά - εὖ ἀκούω ὑπό τινος
εὖ ποιῶ τινα - εὖ πάσχω ὑπό τινος
αἱρῶ - ἁλίσκομαι
δίκην λαμβάνω παρά τινος - δίκην δίδωμί τινι.
Το ίδιο ισχύει και για τα αποθετικά ρήματα
αἰδοῦμαί τινα - αἰδοῦς τυγχάνω ὑπό τινος
αἰτιῶμαί τινα - αἰτίαν ἔχω / λαμβάνω ὑπό τινος.

Αρκετοί παθητικοί αόριστοι έχουν μέση σημασία, όπως ἐσώθην (=ἔσωσα ἐμαυτόν), ἐλυπήθην, ἐχάρην, ἐφοβήθην, ἐξεπλάγην, ἐπλάγθην, ᾐσχύνθην, ἐπορεύθην, ἀπηλλάγην, ἐκλίνθην, ἐτράπην, ἐστράφην, ἐσφάλην, ἐψεύσθην, ἠβουλήθην, ἐδυνήθην κ.ά.

πηγή : http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/page_028.html