ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ( ΕΝΟΤΗΤΑ 8)

Α.ΜΕΡΟΣ:Αφόρμηση
  1.Προβολή βίντεο- ερωτήσεις.

  2  .΄΄Εὐχαί γονέων στηρίζουσι θεμέλια οἴκων’’

     ‘’Τοιοῦτος γίγνου περί τους γονεῖς, οἵους ἄν  εὔξαιο  περί σεαυτόν γενέσθαι τούς  ἐαυτοῦ                            παῖδας. ’’

Μπορείτε να μεταφράσετε τις παραπάνω γνώμες των αρχαίων προγόνων μας;

ΕΝΟΤΗΤΑ 8: ''Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς''

Β.ΜΕΡΟΣ (συντακτική ανάλυση):

Λέγεται γοῦν ἐν Σικελίᾳ γενέσθαι (τίνα;) ………………………………………… ἐκ τῆς Αἴτνης

( εἰ γὰρ καὶ μυθωδέστερόν ἐστιν, ἀλλ΄ ἁρμόσει καὶ νῦν (τίσι;) ……………………………

ἀκοῦσαι)·

Φασὶν δὲ τοῦτον (ῥύακα) ῥεῖν (ποῦ;) ……………………………………………………….................

………………………………………………..

(Λέγεται) τοὺς μὲν οὖν ἄλλους ὁρμῆσαι πρὸς φυγήν,

. (γιατί;) ………………………………………………..

. ἕνα δέ τινα τῶν νεωτέρων φέρειν (τὸν πατέρα) ἀράμενον,

. (γιατί;) ὁρῶντα τὸν πατέρα (τί;) …………………………………

. ……………………………………………..,

. ………………………………………………

Οἶμαι φορτίου δ΄ προσγενομένου καὶ αὐτὸς ἐγκατελήφθη.

.

Ὅθεν δὴ καὶ ἄξιόν (ἐστι) θεωρῆσαι τὸ θεῖον, ὅτι εὐμενῶς ἔχει (τίσι;) …………………………..

.

. τὸ πῦρ …………………………………………. τὸν τόπον ἐκεῖνον

. καὶ ……………………………………………..

Λέγεται γὰρ(τί;). ἀφ΄ ὧν καὶ τὸ χωρίον ………………………………… ἔτι καὶ νῦν

. χῶρον τῶν εὐσεβῶν·

. ἀπολέσθαι (τίνας;) ……………………………………………………….

. καὶ ἀπολέσθαι (τίνας;)………………………………γονέας ἑαυτῶν.

Να αντιστοιχίσετε τους παρακάτω επιρρηματικούς προσδιορισμούς:

1. ἐν Σικελίᾳ		α. τροπική μετοχή
2. ἐκ τῆς Αἴτνης		β. εμπρ.προσδιορισμός  αφετηρίας
3.πρός φυγήν		γ. επίρρημα του χρόνου
4.ζητοῦντας		δ.  εμπρ.προσδ. του ποιητικού αιτίου
5. ὁρῶντα		ε. επίρρημα κίνησης από τόπο
6. ὑπό τοῦ πυρός		στ. εμπροθ.προσδ. τόπου (στάση)
7. ὅθεν		ζ.  δοτική του τρόπου
8.εὐμενῶς		η.  επίρρημα του τρόπου
9.κύκλῳ		θ. εμπρ. προσδ. του σκοπού
10. νῦν		η. αιτιολογική μετοχή

Γ.ΜΕΡΟΣ(μετάφραση):Να συμπληρώσετε στη διπλανή στήλη τις φράσεις του αρχαιοελληνικού κειμένου που αντιστοιχούν  στη νεοελληνική μετάφραση που σας δίνεται:

Λέγεται λοιπόν ότι στη Σικελία ,
(γιατί αν και μοιάζει με μύθο, ταιριάζει όμως
να την ακούσετε και εσείς όλοι οι νεότεροι)
ξεχύθηκε πύρινο ποτάμι από την Αίτνα·
αυτό λοιπόν λένε ότι έρεε προς την υπόλοιπη  χώρα,
και μάλιστα προς κάποια πόλη από αυτές που  βρίσκονταν εκεί.
[Λένε ακόμη], ότι άλλοι άνθρωποι όρμησαν να φύγουν
ζητώντας τη σωτηρία τους,
ένας όμως, κάποιος από τους νεότερους,
επειδή έβλεπε ότι ο πατέρας του ήταν γέρος
και δεν μπορούσε να φύγει,
και ότι μένει εγκλωβισμένος,
αφού τον σήκωσε στους ώμους του, τον μετέφερε
Επειδή όμως, όπως νομίζω, προστέθηκε φορτίο,
αποκλείσθηκε και ο ίδιος.
Από αυτό το γεγονός αξίζει να προσέξουμε ότι το θείο
δείχνει συμπάθεια στους αγαθούς (ενάρετους) ανθρώπους.
Γιατί, λέγεται ότι κυκλικά στον τόπο εκείνο
έτρεξε η λάβα και σώθηκαν μόνο αυτοί,
από τους οποίους και η τοποθεσία ακόμη και σήμερα
ονομάζεται «χώρος των ευσεβών»·
αντίθετα εκείνοι που έφυγαν γρήγορα
κι εκείνοι που εγκατέλειψαν τους γονείς τους,
χάθηκαν όλοι.  Δ.ΜΕΡΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ  ΚΕΙΜΕΝΑ Ο μεγάλος Φιλόσοφος Πρόκλος στο έργο του «Εις τας Πολιτείας Πλάτωνος Υπόμνημα, Β’ 174.  15 – 29» μας αναφέρει:   Γράφει ο Πρόκλος……… ……….….οι γονείς μας είναι για εμάς αντίστοιχοι των ηγεμονικών θεών, όντας και αυτοί επικεφαλής της γένεσης και απεικόνιση των γενεσιουργών θεών, δημιούργησαν τα οχήματα και ακόμα απέδωσαν τα εξωτερικά πράγματα κατάλληλα προς τις περιοδικές κινήσεις των ψυχών.…..οι θεοί άλλωστε είναι πατέρες μας και οι πατέρες μας είναι για εμάς θεοί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αδελφοί των πατέρων μας ονομάστηκαν θείοι, βάσει του ότι οι πατέρες κατέχουν ως προς αυτούς τάξη θεών. ………..οι πατέρες είναι απεικονίσεις των θεών, οπότε είναι όμοια και τα δικά μας έργα που φανερώνουν ευσέβεια και προς τους δύο – καὶ γὰρ οἱ γονεῖς ἀνάλογον ἡμῶν ἄρχουσι θεοῖς, προεστῶτες καὶ αὐτοὶ τῆς γενέσεως καὶ τοὺς γενεσιουργοὺς ἐνεικονιζόμενοι θεούς, οἳ κατιοῦσιν ἡμῖν καὶ ὀχήματα ἐδημιούργησαν καὶ τὰ ἐκτὸς ἀπέδοσαν πρέποντα ταῖς περιόδοις τῶν ψυχῶν· διὸ τῆς αὐτῆς ἠξίωσεν μοίρας ἑκάτερα τά τε τῶν θεῶν καὶ τὰ τῶν γονέων, εὐσέβειάν τε καὶ δυσσέβειαν τὴν αὐτὴν ἀμφοτέροις ἀποδέδωκεν· ἐπεὶ καὶ οἱ θεοὶ πατέρες ἡμῶν καὶ οἱ πατέρες θεοὶ πρὸς ἡμᾶς. διὸ καὶ οἱ τῶν πατέρων ἀδελφοὶ θεῖοι προσηγορεύθησαν, ὡς τῶν πατέρων θεῶν πρὸς τοὺς ἀφ᾽ ἑαυτῶν τάξιν εἰληχότων· ἀπὸ γὰρ τῶν θεῶν ἡμᾶς οἱ πατέρες ὑπεδέξαντο προϊόντας······πατράσιν οἱ θεοὶ πα······ [ἀ]γάλματα θεῶν εἰσιν οἱ [πατέρες θνητὰ κ]αὶ ὅμοια τὰ εἰς ἀμφοτέρους [ὅσια καὶ] ἀνόσια ἔργα παρ᾽ ἡμῶν)· ….. Επίσης, ο Πλάτων στους «Νόμους, 717.b.7 – 718.a.3», “… […]… Πρέπει να θεωρεί ότι όλα όσα απέκτησε και διαθέτει τα χρωστά σε εκείνους που τον γέννησαν και τον μεγάλωσαν, ώστε να τα χρησιμοποιεί πρόθυμα για την εξυπηρέτηση τους. Πρέπει να τους βοηθά με την περιουσία του, με τη σωματική του δύναμη και με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Έτσι ξεπληρώνει τις φροντίδες και τους κόπους που κατέβαλαν για αυτόν, το δάνειο δηλαδή που του έδωσαν όταν ήταν νέος, το οποίο έχουν μεγάλη ανάγκη στα γεράματά τους. Σε όλη του τη ζωή ο άνθρωπος οφείλει να μιλά με σεβασμό στους γονείς του, γιατί τα άστοχα και επιπόλαια λόγια τιμωρούνται αυστηρά. Όλες οι πράξεις μας παρακολουθούνται από την Νέμεσις, την άγγελο της Δίκης. Αν οι γονείς οργιστούν, ο νέος πρέπει να υποχωρεί και να τους αφήνει να ξεσπάσουν με λόγια ή με έργα, χωρίς να τους κρατά κακία. Πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι είναι φυσικό να θυμώνει ένας πατέρας όταν πιστεύει ότι το παιδί του τον αδικεί. Κι όταν τελευτήσουν [πεθάνουν] οι γονείς μας, πρέπει να τους κάνουμε την κάλλιστη και σωφρονέστατη ταφή αλλά χωρίς να υστερούμε σε όσα έφτιαχναν οι πρόγονοί μας για τους δικούς τους γονείς. Κάθε χρόνο οφείλουμε να τιμάμε την μνήμη τους και τους προσφέρουμε το μερίδιο που τους ανήκει από τα αγαθά που διαθέτουμε 1.Γιατί ,σύμφωνα με τον Πρόκλο,απαιτείται ο ίδιος σεβασμός στους γονείς, όσο και στους θεούς; 2.Με ποιους τρόπους οφείλουμε να συμπαραστεκόμαστε στους γονείς μας και γιατί; Τί θα συμβεί αν δεν πράξουμε το σωστό, σύμφωνα με τον Πλάτωνα;