Ξενοφώντας, Βιβλίο 2. Κεφάλαιο 3. §11-16

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1.      Ποιος ήταν ο  αρχικός σκοπός των Τριάκοντα τυράννων και πώς διαμορφώθηκε στη συνέχεια;

2.      Ποιες ενέργειες των 30 τυράννων δείχνουν την αυθαιρεσία τους;

3.      Να εξηγήσετε τον όρο «συκοφάντης».

4.      Γιατί οι Τριάκοντα τύραννοι ζήτησαν φρουρά από το Λύσανδρο;

5.      Να αιτιολογήσετε τη συμπεριφορά των 30 τυράννων προς τον Καλλίβιο.

6.      Ποιες αντιθέσεις διαφαίνονται ανάμεσα στον Κριτία και τον Θηραμένη;

7.      Να εντοπίσετε ομοιότητες των ενεργειών του καθεστώτος των 30 τυράννων με το κείμενο του Ηροδότου που ακολουθεί και το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου «Μετά την ήττα». Να συσχετίσετε τα συμπεράσματά σας με τη δράση των φασιστικών* καθεστώτων του 20^ου αιώνα.

Ηρόδοτος, Ιστορία, 5.92

«Ο Περίανδρος αρχικά δεν ήταν τόσο σκληρός όσο ο πατέρας του. Από τότε όμως που ήλθε σε επαφή με τον τύραννο της Μιλήτου Θρασύβουλο, έγινε πιο σκληρός από τον πατέρα του τον Κύψελο. Έστειλε λοιπόν κήρυκα στον Θρασύβουλο και ζήτησε να μάθει ποιο πολιτικό καθεστώς έπρεπε να εγκαταστήσει για να έχει ασφάλεια και να κρατήσει την πόλη υπό την εξουσία του. Ο Θρασύβουλος πήρε τον κήρυκα έξω από την πόλη και μπήκε σε ένα σπαρμένο χωράφι. Προχωρώντας μέσα στα σπαρτά ρωτούσε επίμονα να μάθει το σκοπό της άφιξης του κήρυκα από την Κόρινθο. Συγχρόνως έκοβε τα στάχυα που έβλεπε να ξεπερνούν τα άλλα και τα έριχνε κάτω, μέχρι που, κάνοντας αυτό, κατέστρεψε τα ωραιότερα και ψηλότερα στάχυα του χωραφιού…»

Γιάννης Ρίτσος, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ

Ύστερ’ απ’ την πανωλεθρία των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς, και λίγο αργότερα
μετά την τελική μας ήττα, —πάνε πια οι ελεύθερες κουβέντες μας, πάει κι η Περίκλεια αίγλη,
η άνθηση των Τεχνών, τα Γυμναστήρια και τα Συμπόσια των σοφών μας. Τώρα
βαριά σιωπή στην Αγορά και κατήφεια, κι η ασυδοσία των Τριάντα Τυράννων.
Τα πάντα (και τα πιο δικά μας) γίνονται ερήμην μας, χωρίς καθόλου
τη δυνατότητα μιας κάποιας προσφυγής, μιας υπεράσπισης ή απολογίας,
μιας έστω τυπικής διαμαρτυρίας. Στη φωτιά τα χαρτιά και τα βιβλία μας·
κι η τιμή της πατρίδας στα σκουπίδια. Κι αν γινόταν ποτέ να μας επέτρεπαν
να φέρουμε για μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αυτός δε θα δεχόταν από φόβο
μήπως και πάθει τα δικά μας —με το δίκιο του ο άνθρωπος. Γι’ αυτό
καλά είναι εδώ —μπορεί και ν’ αποχτήσουμε μια νέα επαφή με τη φύση
κοιτώντας πίσω από το σύρμα ένα κομμάτι θάλασσα, τις πέτρες, τα χορτάρια,
ή κάποιο σύννεφο στο λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι ίσως
μια μέρα να βρεθεί ένας νέος Κίμωνας, μυστικά οδηγημένος
από τον ίδιο αϊτό, να σκάψει και να βρει τη σιδερένια αιχμή απ’ το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι αυτήν, και να την κουβαλήσει επίσημα
σε πένθιμη ή δοξαστική πομπή, με μουσική και στεφάνια στην Αθήνα.

Λέρος, 21.ΙΙΙ.1968

8.      Δραματοποίηση : Να υποθέσετε ότι συμμετέχετε στο καθεστώς των 30 τυράννων και κάνετε το πρώτο συμβούλιο με θέμα την επικείμενη δράση σας για τη σταθεροποίηση της εξουσίας σας στην Αθήνα.

* φασισμός : 1. πολιτικοκοινωνικό σύστημα της άκρας δεξιάς, με έντονα αυταρχικό και εθνικιστικό χαρακτήρα, που καταργεί τον κοινοβουλευτισμό και τη δημοκρατία και βασίζεται στο μονοκομματισμό και στον ολοκληρωτισμό: Ο ~ αιματοκύλησε την Ευρώπη. Δε θα περάσει ο ~! 2. (ιστ.) δικτατορικό καθεστώς που, με αρχηγό το Mουσολίνι, επικράτησε στην Iταλία: Ο ιταλικός ~ κράτησε από το 1922 ως το 1943. 3. χαρακτηρισμός αυταρχικής ενέργειας, πράξης ή καταπιεστικής, δεσποτικής συμπεριφοράς: Ο κοινωνικός / καθημερινός ~ του άντρα απέναντι στη γυναί κα / των γονιών απέναντι στο παιδί.

φασιστικός -ή -ό  : 1. που ανήκει ή που αναφέρεται στο φασισμό ή στο φασίστα: Φασιστικό καθεστώς. Mετά τον πόλεμο ήρθαν στο φως οι φασιστικές φρικαλεότητες. 2. που είναι αυταρχικός, αντιδημοκρατικός, που επιβάλλεται με τη βία: Tα φασιστικά μέτρα / οι φασιστικοί νόμοι της κυβέρνησης. φασιστικά ΕΠIΡΡ: Xαιρετάει / συμπεριφέρεται ~.

πηγή : Λεξικό Τριανταφυλλίδη, http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html

μελετήστε περισσότερα για την ενότητα

Τριάκοντα τύραννοι

η τρομοκρατία των Τριάκοντα τυράννων

Κριτίας

Θηραμένης