Γιάννης Ρίτσος

πέθανε στην  Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990

Γιάννης Ρίτσος - Καπνισμένο Τσουκάλι (ἀπόσπασμα)

Καὶ νὰ ἀδελφέ μου ποὺ μάθαμε νὰ κουβεντιάζουμε ἥσυχα κι ἁπλά.

Καταλαβαινόμαστε τώρα, δὲν χρειάζονται περισσότερα.

Κι αὔριο λέω θὰ γίνουμε ἀκόμα πιὸ ἁπλοί.

Θὰ βροῦμε αὐτὰ τὰ λόγια ποὺ παίρνουνε τὸ ἴδιο βάρος

σ᾿ ὅλες τὶς καρδιές, σ᾿ ὅλα τὰ χείλη.

Ἔτσι νὰ λέμε πιὰ τὰ σύκα-σύκα καὶ τὴ σκάφη-σκάφη.

Κι ἔτσι ποὺ νὰ χαμογελᾶνε οἱ ἄλλοι καὶ νὰ λένε,

«Τέτοια ποιήματα, σοῦ φτιάχνουμε ἑκατὸ τὴν ὥρα.»

Αὐτὸ θέλουμε κι ἐμεῖς.

Γιατὶ ἐμεῖς δὲν τραγουδᾶμε γιὰ νὰ ξεχωρίσουμε ἀδελφέ μου ἀπ᾿ τὸν κόσμο.

Ἐμεῖς τραγουδᾶμε γιὰ νὰ σμίξουμε τὸν κόσμο.

...ἔχεις ἀκόμη νὰ κλάψεις πολὺ

ὥσπου νὰ μάθεις τὸν κόσμο νὰ γελάει.

Γιάννης Ρίτσος - Ἐπιλογικό

Νὰ μὲ θυμόσαστε - εἶπε. Χιλιάδες χιλιόμετρα περπάτησα

χωρὶς ψωμί, χωρίς νερό, πάνω σὲ πέτρες κι ἀγκάθια,

γιὰ νὰ σᾶς φέρω ψωμὶ καὶ νερὸ καὶ τριαντάφυλλα.

Τὴν ὀμορφιὰ

Ποτές μου δὲν τὴν πρόδωσα. Ὅλο τὸ βιός μου τὸ μοίρασα δίκαια.

Μερτικὸ ἐγὼ δὲν κράτησα. Πάμπτωχος. Μ᾿ ἕνα κρινάκι τοῦ ἀγροῦ

τὶς πιὸ ἄγριες νύχτες μας φώτισα. Νὰ μὲ θυμᾶστε.

Καὶ συγχωρᾶτε μου αὐτὴ τὴν τελευταῖα μου θλίψη:

Θἄθελα

ἀκόμη μιὰ φορὰ μὲ τὸ λεπτὸ δρεπανάκι τοῦ φεγγαριοῦ νὰ θερίσω

ἕνα ὥριμο στάχυ. Νὰ σταθῶ στὸ κατώφλι, νὰ κοιτάω,

καὶ νὰ μασῶ σπυρὶ σπυρὶ τὸ στάρι μὲ τὰ μπροστινά μου δόντια

θαυμάζοντας κι εὐλογώντας τοῦτον τὸν κόσμο ποὺ ἀφήνω,

θαυμάζοντας κι Ἐκεῖνον ποὺ ἀνεβαίνει τὸ λόφο στὸ πάγχρυσο λιόγερμα. Δέστε:

Στὸ ἀριστερὸ μανίκι του ἔχει ἕνα πορφυρὸ τετράγωνο μπάλωμα. Αὐτὸ

δὲν διακρίνεται πολὺ καθαρά. Κι ἤθελα αὐτὸ προπάντων νὰ σᾶς δείξω.

Κι ἴσως γι᾿ αὐτὸ προπάντων θ᾿ ἄξιζε νὰ μὲ θυμᾶστε.

Τ' Άσπρα Βότσαλα      

Ετούτα τ' άσπρα βότσαλα στο γυμνό σου τραπέζι

λάμπουν στον ήλιο. Κανένας δε μαντεύει

από ποιους βυθούς ανασύρθηκαν. Κανένας

δεν υποπτεύεται με το ριψοκίνδυνες

καταδύσεις τ' ανέβασες. Με τι

στερήσεις κι αρνήσεις τ' απέσπασες

από τα νύχια κοραλλόδεντρων και βράχων. Γι' αυτό

λαμποκοπούν τόσο λευκά με τη σεμνή τους περηφάνια

ν' αποσκεπάζουν το σκοτάδι της καταγωγής τους και ποτέ

να μην μαρτυρήσουνε την ώρα της Μεγάλης Δίκης.