alldayschool: Το χάσμα των γενεών

Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2016

Το χάσμα των γενεών

Ένα από τα προβλήματα που δείχνει να αντιμετωπίζει η κοινωνία στις μέρες μας, αλλά και διαχρονικά, είναι το χάσμα που φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στους μεγαλύτερους και τους μικρότερους στην ηλικία (προπονητές - γονείς αθλητών - αθλητές).

Αλληλοκατηγορούνται για διάφορα πράγματα. Υπάρχει αδιέξοδο στις σχέσεις τους, κενό επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων. Ένα καθεστώς αμοιβαίας αντιπαλότητας και καχυποψίας, που συνήθως αναιρεί κάθε προσπάθεια προσέγγισης ή κατανόησης των μεν από τους δε.

Με τον όρο "χάσμα γενεών" μπορούμε να ορίσουμε, τη μεγάλη απόσταση που χαρακτηρίζει δύο γενιές σε κάθε εποχή, ως προς τις πεποιθήσεις, ιδέες, αντιλήψεις, τρόπους, σκέψεις και τη στάση ζωής γενικότερα. Από το βάθος του χρόνου έως σήμερα θα τις δούμε να επιδίδονται σε μια "πολεμική", η μία εναντίον της άλλης. Το πρόβλημα παρουσιάζεται λοιπόν, διαχρονικά!

Κάθε γενιά έχει την αίσθηση, (στην ουσία όμως την ψευδαίσθηση) πως είναι διαφορετική από την άλλη. Η έκφραση αυτή, με απλά λόγια έρχεται για να τονίσει την διαφορετική κατανόηση, στην ουσία ίδιων πραγμάτων. Την ερμηνεία αφορά και όχι τα ίδια τα πράγματα στη βάση τους.

Όταν το φαινόμενο εκδηλώνεται βλέπουμε από τη μια πλευρά, τους νέους (κάθε εποχής ή κοινωνικής προέλευσης) να κατηγορούν τους μεγαλύτερους, μεταξύ άλλων, για υποκρισία, τυπικότητα, "πλαστική" ευγένεια, υπερβολική ενασχόληση με το χρήμα και τα υλικά αγαθά.

Τους καταλογίζουν ευθύνες για τον "παράλογο" και αφιλόξενο κατά τη γνώμη τους κόσμο στον οποίο θα αναγκαστούν να ζήσουν.

Νιώθουν να δέχονται ασταμάτητα έντονη κριτική για τα πάντα, σε μια γλώσσα που τη λένε "ξύλινη", από τους υπερβολικά αυστηρούς μεγαλύτερους, όσον αφορά τον τρόπο που διαλέγουν να ντύνονται, να μιλάνε, να διασκεδάζουν, να συμπεριφέρονται γενικότερα. Σχεδόν κάθε παιδί, θεωρεί ότι είναι καταπιεσμένο από τους συντηρητικούς, αδιάλλακτους, γεμάτους αντιφάσεις γονείς του.

Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτεροι καταλογίζουν στους πιο μικρούς, αδιαφορία, ανευθυνότητα, έλλειψη σεβασμού. Κάθε νέος μοιάζει στα μάτια τους ανεύθυνος, επιπόλαιος, άκριτα υποταγμένος στη μόδα και κακός χρήστης της γλώσσας. Η απειρία και η επαναστατική τους διάθεση, συχνά εκλαμβάνονται ως ασυδοσία, "έκλυση" ηθών ή άκρατος μηδενισμός. Δεν απουσιάζουν βέβαια ούτε αυτοί που νιώθουν ανασφάλεια γιατί νομίζουν πως τα παιδιά τους δεν θα τους συμπαρασταθούν όταν στο μέλλον χρειαστούν τη βοήθειά τους, κατηγορώντας τους νέους για αναλγησία ή αχαριστία.

Η βασικότερη αιτία, που εξηγεί ως ένα σημείο βέβαια, τις συγκρούσεις ανάμεσα στους εφήβους και τους γονείς τους είναι ο διαφορετικός ρόλος που η κοινωνία αναθέτει στους γονείς. Αυτοί, έχουν εξουσία, υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα απέναντι στα παιδιά τους. Κατ' επέκταση, το κοινωνικό περιβάλλον απαιτεί από τους εφήβους να σέβονται την εξουσία αυτή. Το αποτέλεσμα είναι, ο έφηβος να βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση γιατί είναι υποχρεωμένος να υπακούει σε τρεις ή τέσσερις διαφορετικές "εξουσίες": τους γονείς του, το σχολείο, τους κοινωνικούς νόμους αλλά και τις απαιτήσεις της ομάδας των συνομηλίκων του! Έτσι, συχνά δημιουργούνται συγκρούσεις, γιατί άλλα "διατάζει" η οικογένειά και άλλα "απαιτούν" οι φίλοι του έφηβου. Άλλη συμπεριφορά θέλει απ' αυτόν το σχολείο και η κοινωνία και εντελώς διαφορετικά πρέπει να ενεργήσει προκειμένου να γίνει αποδεκτός από τους συνομηλίκους του. Σε αυτό το γεγονός πρέπει να επικεντρωθούμε για να δώσουμε στο θέμα τη σωστή του διάσταση και όχι σε δευτερεύοντες παράγοντες όπως η διαφορά ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου, κλονισμός θεσμών, τάση ανταγωνισμού... ή κάτι άλλο. Το πόσο ομαλά ενηλικιώνεται ο έφηβος και το πόσο εύκολα ή δύσκολα θα κοινωνικοποιηθεί, είναι οι κύριοι παράγοντες που καθορίζουν τα "όρια του χάσματός" του, από αυτούς που ήδη έχουν ενηλικιωθεί.

Ουσιαστικά, δεν πρέπει να αφήνουμε στον όρο "χάσμα γενεών", να διατηρεί την ψευδαίσθηση πως η μια γενιά είναι διαφορετική από την άλλη. Κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. Επιπλέον, οφείλουμε να είμαστε αρκετά προσεκτικοί ώστε να μη πέφτουμε στην παγίδα να το χρησιμοποιούμε σαν δικαιολογία όταν (ως γονείς) δεν θέλουμε να εξηγήσουμε κάτι στα παιδιά μας, ή (ως παιδιά) δεν θέλουμε να εξηγήσουμε κάτι στους γονείς μας! Γιατί ο διάλογος, η ειλικρίνεια και η αμοιβαία εμπιστοσύνη κάνουν τις γενιές να επικοινωνούν, τους εφήβους να κοινωνικοποιούνται ομαλότερα και κατ' επέκταση τα χάσματα να γεφυρώνονται. Η οξύτατη κριτική των εφήβων μειώνεται σταδιακά καθώς οι ενήλικες συνειδητοποιούν την διαφορετικότητά τους και τους προσεγγίζουν με κατανόηση.

Είναι ευνόητο πως επιθυμητό αποτέλεσμα αποτελεί η προσέγγιση και όχι η απόλυτη ταύτιση των γενεών μεταξύ τους. Καθεμιά οφείλει να διατηρεί τη δική της ιδιοσυγκρασία. Η απόλυτη έλλειψη κριτικής και αμφισβήτησης, στην οποία θα είχαμε οδηγηθεί, αν επιδιώκαμε κάτι τέτοιο ούτε λογική θα ήταν, ούτε φυσιολογική. Αυτόματα θα μετέβαλλε την καθημερινότητα μας σ' ένα απέραντο "νεκροταφείο"! Τίποτα πια δεν θα "κινούνταν". Και μόνο ότι κινείται ζει! Περισσότερο καταστροφική θα ήταν παρά δημιουργική! Θα μας στερούσε έναν από τους βασικότερους παράγοντες κοινωνικών εξελίξεων.

Γράφτηκε από την Ζυγούρη Σταυρούλα

πηγή κειμένου

http://www.palema.gr/arthra/athlitiki-psixologia/item/1218-to-xasma-ton-geneon.html

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. Πώς ορίζει το χάσμα των γενεών η αρθρογράφος;

2. Πώς θα χαρακτηρίζατε γονείς και εφήβους μέσα από τις κατηγορίες που εκτοξεύουν οι μεν για τους δε, σύμφωνα με το κείμενο;

3. Να κάνετε το διάγραμμα του κειμένου.

4. Να εξηγήσετε τη χρήση εισαγωγικών στο κείμενο. Να δώσετε δύο παραδείγματα.

5. Ο τίτλος του κειμένου είναι δηλωτικός ή συνυποδηλωτικός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

6. Να αντικαταστήσετε τα επίθετα με συνώνυμα στα ονοματικά σύνολα που υπογραμμίζονται στο κείμενο.

7. Να σχηματίσετε ομόρριζα ή σύνθετα με το 2^ο συνθετικό των λέξεων του κειμένου (δύο για κάθε λέξη που σας δίνεται): αναθέτει, υποταγμένος, συμπεριφέρονται, συνειδητοποιούν, παράγοντες.

8. Έκθεση : Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου σου διοργανώνει Ημερίδα με θέμα «Σχέσεις γονιών και παιδιών». Σε ομιλία σας (350-400 λέξεις) στην Ημερίδα αυτή να αναφερθείτε στα αίτια του χάσματος των γενεών και να εισηγηθείτε τρόπους γεφύρωσης του χάσματος.