παραγωγή λόγου γ΄ γυμνασίου

εκπαιδευτικό υλικό για παραγωγή λόγου : γ΄ γυμνασίου

Ενότητα 1 : Η Ελλάδα στον κόσμο

συμβολή του Ελλήνων στον κόσμο (βλ. κείμενο 1, σελ. 10)

1.   τέχνη, αρχιτεκτονική, γλυπτική, σφραγιδογραφία, μικρογραφία, αγγειοπλαστική

2.   ποίηση, θέατρο (δράμα), φιλοσοφία, ιστορία

3.   μαθηματικά, φυσική, μουσική, ιατρική, αστρονομία

4.   πολιτική : δημοκρατία

5.   γλώσσα

κίνητρα για ταξίδια στην Ελλάδα

1.   ένδοξο παρελθόν, ιστορία, μνημεία τέχνης

2.   ομορφιές της Ελλάδας : πευκόφυτα βουνά, ορεινά χωριά, γαλάζιες θάλασσες, αμέτρητα νησιά με διαφορετική αρχιτεκτονική και παράδοση, λίμνες, ποτάμια, κάμποι

3.   πατροπαράδοτη ελληνική φιλοξενία

4.   παραδόσεις, ήθη, έθιμα

5.   οργανωμένες τουριστικές υπηρεσίες : ξενοδοχεία, ξενώνες, εστιατόρια με ελληνική κουζίνα, ταβέρνες, καταστήματα για νυχτερινή διασκέδαση,

6.   οργανωμένες υπηρεσίες για όσους ασχολούνται με αθλήματα, π.χ. ορειβασία, σκι, ράφτινγκ,  ποδηλασία κλπ.

7.   μεταφορικά μέσα τελευταίας τεχνολογίας

Ενότητα 2 : Γλώσσα, Γλώσσες και πολιτισμοί του κόσμου

Γλωσσομάθεια : η  γνώση ξένων γλωσσών

  Γνώση γραμματικής, συντακτικού, λεξιλογίου, ιδιωματισμών, ορθογραφίας, προφοράς  αλλά και των επικοινωνιακών (προφορικών και γραπτών) κανόνων της ξένης γλώσσας

  Εξοικείωση με τον αλλόγλωσσο πολιτισμό π.χ. λογοτεχνία, βιβλιογραφία…

Αίτια διάδοσης: επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος, επέκταση εμπορίου, τουρισμός-ταξίδια, κυριαρχία της επικοινωνίας (τηλεόραση, έντυπη δημοσιογραφία, ραδιόφωνο, διαδίκτυο), πολιτικές εξελίξεις (Ευρωπαϊκή Ένωση, διεθνισμός), πολιτιστική ανάπτυξη (πχ μεταφράσεις ξενόγλωσσων μυθιστορημάτων/συγγραμμάτων), μετανάστευση, συνεργασία με άλλους λαούς, σπουδές σε ξένα πανεπιστήμια

Αποτελέσματα-Ωφέλειες

Ατομικά: διευκόλυνση επικοινωνίας, εξέλιξη στον επαγγελματικό τομέα, επιστημονική κατάρτιση, διεύρυνση πνευματικών οριζόντων, ενημέρωση, εξυπηρέτηση προσωπικών αναγκών (εργασία, σπουδές), ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με αλλόγλωσσους…

Κοινωνικά: προαγωγή της διεθνούς συνεργασίας, γνωριμία και κατανόηση άλλων λαών-συναδέλφωση, πολιτιστική επικοινωνία, συνειδητοποίηση της εθνικής ταυτότητας (μέσω της σύγκρισης με άλλα έθνη καταλαβαίνουμε τη δική μας ιδιοτυπία)

Ενότητα 3 : Είμαστε όλοι διαφορετικοί. Είμαστε όλοι ίδιοι.

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

ορισμός : εκδήλωση διακρίσεων μεταξύ των ανθρώπων με αφορμή τη φυλή, το θρήσκευμα, το φύλο ή παρόμοια αυθαίρετα κριτήρια (φυλετικός – κοινωνικός)

τρόποι εκδήλωσης ρατσισμού

¶  Πολιτεία - Νομοθεσία : θεωρητικά όλοι είναι ίσοι, πρακτικά αδυνατεί το κράτος να εξασφαλίσει ίσα δικαιώματα σε όλους (π.χ. εκπαίδευση)

¶  Αντιλήψεις (ατομικές και συλλογικές) : άτομα ή ομάδες υποτιμούν κάποιους άλλους λόγω → έλλειψης παιδείας, προκαταλήψεων, ΜΜΕ

τρόποι αντιμετώπισης

¶  Πολιτεία : μεταχείριση όλων  με απόλυτη ισότητα (δημοκρατία)

¶  Δικαιοσύνη : εφαρμογή νομοθεσίας – τιμωρία κάθε κρούσματος ρατσιστικής συμπεριφοράς

¶  Παράγοντες αγωγής (οικογένεια, σχολείο, ΜΜΕ, εκκλησία κτλ) : καταπολέμηση προκαταλήψεων, καλλιέργεια σεβασμού προς το συνάνθρωπο, ευαισθητοποίηση απέναντι στις πάσχουσες κοινωνικές ομάδες, ανάληψη ενεργού δράσης σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ – ΞΕΝΟΦΟΒΙΑ

αίτια λαθρομετανάστευσης

¶  Οικονομική ανισότητα ανάμεσα σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες

¶  Αυξανόμενη εξαθλίωση των λαών του Τρίτου Κόσμου (πείνα, ασθένειες, ανεργία, ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτική αστάθεια, έξαρση θρησκευτικού φανατισμού και εθνικισμού, εμφύλιοι πόλεμοι, ένοπλες συγκρούσεις)

συνέπειες λαθρομετανάστευσης

¶  Αδυναμία ένταξης στη χώρα υποδοχής

¶  Περιθωριοποίηση (ξενοφοβία, ρατσισμός)

¶  Οικονομική εξαθλίωση – εκμετάλλευση

¶  Έξαρση φαινομένων βίας - εγκληματικότητας

αίτια ξενοφοβίας

¶  Φόβος σε καθετί άγνωστο

¶  Υποτίμηση ξένων λόγω προκαταλήψεων και ρατσισμού

¶  Παραπληροφόρηση ΜΜΕ

¶  Κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα στη χώρα υποδοχής (υπαίτιοι θεωρούνται οι μετανάστες)

συνέπειες ξενοφοβίας

¶  Καχυποψία

¶  Ενίσχυση ρατσισμού και εθνικισμού

¶  Φαινόμενα βίας, καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκτροπή της δημοκρατίας σε αυταρχικές μορφές διακυβέρνησης

ΙΣΟΤΗΤΑ – ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

θέση της γυναίκας σήμερα, προβλήματα

¶  Διαφορετική αντιμετώπιση κοριτσιού και αγοριού στην οικογένεια

¶  Περιορισμός της γυναίκας στο σπίτι – άνιση κατανομή οικογενειακών καθηκόντων

¶  Αδυναμία της γυναίκας να ανέλθει σε υψηλότερες επαγγελματικά θέσεις

¶  Ανεργία (πλήττει κυρίως τις γυναίκες)

¶  Διαφήμιση – υποβάθμισή της

¶  Δυσκολία ανάδειξης σε κοινωνική και πολιτική ζωή

τρόποι αντιμετώπισης

¶  Διαπαιδαγώγηση των παιδιών στην ισότητα από την οικογένεια

¶  Εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στη μόρφωση, στην επαγγελματική ζωή

¶  Σεβασμός στη γυναίκα από τα ΜΜΕ

¶  Υποστήριξη της εργαζόμενης γυναίκας και μητέρας από τους μηχανισμούς πρόνοιας

¶  Ενίσχυση της παρουσίας της γυναίκας στη δημόσια ζωή

Ενότητα 4 : Ευρώπη Ευρωπαϊκή Ένωση

Πανόραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόσπασμα από φυλλάδιο της Ε.Ε.

Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; Μια μοναδική οικονομική και πολιτική σύμπραξη μεταξύ 27 δημοκρατικών ευρωπαϊκών χωρών.

Ποιοι είναι οι στόχοι της; Ειρήνη, ευημερία και ελευθερία για τους 495 εκατ. πολίτες της σ’ έναν πιο δίκαιο, πιο ασφαλή κόσμο.

Τι έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα; Ταξίδια και εμπόριο χωρίς σύνορα, το ευρώ (το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα), ασφαλέστερα τρόφιμα και πιο πράσινο περιβάλλον, καλύτερο βιοτικό επίπεδο στις φτωχότερες περιοχές, κοινή δράση για την αντιμετώπιση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας, φθηνότερες τηλεφωνικές κλήσεις και αεροπορικά ταξίδια, εκατομμύρια ευκαιρίες για σπουδές στο εξωτερικό και πολλά άλλα ακόμη.

Πώς λειτουργεί; Για να γίνουν όλα αυτά, οι χώρες της ΕΕ έχουν δημιουργήσει φορείς για τη λειτουργία της ΕΕ και την έκδοση της νομοθεσίας της. Οι κυριότεροι από αυτούς τους φορείς είναι: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (που εκπροσωπεί τους λαούς της Ευρώπης), το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που εκπροσωπεί τις εθνικές κυβερνήσεις) και  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (που εκπροσωπεί το κοινό συμφέρον της ΕΕ).

Τι θα γίνει στο μέλλον; Η ΕΕ δεν είναι τέλεια ― πρέπει διαρκώς να βελτιώνεται. Είναι στο χέρι σας! Τι θέλετε να κάνει η ΕΕ και τι όχι; Συζητείστε τα ζητήματα αυτά με τους φίλους σας, την οικογένειά σας, τους συναδέλφους σας. Μετά πείτε στους αρμόδιους για τη διαμόρφωση πολιτικών τι σκέφτεστε. Το μέλλον της ΕΕ θα αποφασιστεί μέσα από το διάλογο, τη συζήτηση και τη δημοκρατία.

Ενότητα 5 : Ειρήνη – Πόλεμος

μορφές : αμυντικοί, επιθετικοί , εθνικοαπελευθερωτικοί, εμφύλιοι

αίτια : οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά προβλήματα, εθνικοί λόγοι, ιμπεριαλιστικές βλέψεις

συνέπειες : απώλειες ζωής, ηθική εξαθλίωση, τεράστιες υλικές καταστροφές, οικονομική εξαθλίωση, αναστολή θεσμών, περιβαλλοντική καταστροφή, πνευματική στασιμότητα, οπισθοδρόμηση

Ενότητα 6 : Ενεργοί πολίτες για την υπεράσπιση οικουμενικών αξιών

Οι MΚΟ ορίζονται από την Παγκόσμια Τράπεζα ως «ιδιωτικοί οργανισμοί που ασκούν δραστηριότητά για να απαλύνει τον πόνο, να προωθήσει τα συμφέροντα των φτωχών, την προστασία του περιβάλλοντος, την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, ή αναλαμβάνουν την ανάπτυξη της κοινότητας». Τέτοιες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο, αρκετά συστηματικά αναφέρεται ως «μη κυβερνητικές οργανώσεις», στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ο όρος να χρησιμοποιείται για κάθε κοινωφελή οργάνωση που δεν ανήκει στο κράτος. Οι σκοποί των ΜΚΟ είναι κυρίως ανθρωπιστικοί και αφορούν περιβαλλοντικά ή κοινωνικά προβλήματα όπως η φτώχεια, ο ρατσισμός, το περιβάλλον κ.λ.π. Από τις πρώτες ΜΚΟ ήταν ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Actionaid. (πηγή :  βικιπαίδεια) (βλέπε περισσότερα στο κείμενο 8, σελ. 116)

επιστολή στο Δήμαρχο για το πρόβλημα των αστέγων

1.   αίτιο συγγραφής της επιστολής

2.   ταυτότητα του συντάκτη

3.   περιγραφή του προβλήματος : καθημερινές ανάγκες των αστέγων

4.   προτάσεις για υποστήριξη των αστέγων από το Δήμο : π.χ. λειτουργία ιδρύματος υποστήριξης των αστέγων, όπου θα ικανοποιούν τις βιοποριστικές τους ανάγκες (σίτιση, στέγαση, καθαριότητα, ενδυμασία κλπ) καθώς και την βασική ανάγκη όλων μας, την ανθρώπινη επαφή, παροχή ψυχολογικής στήριξης από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό για την επανένταξή τους στην κοινωνία

5.   πρόταση για δημιουργία εθελοντικών ομάδων (π.χ. μαθητών) που θα προσφέρουν τη βοήθειά τους στους αστέγους

6.   οργάνωση από την εκπαιδευτική κοινότητα και την ευρύτερη τοπική κοινωνία εκδηλώσεων καλλιτεχνικών (π.χ. μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, προβολή κινηματογραφικών ταινιών κλπ) για τη συγκέντρωση χρημάτων ή άλλων απαραίτητων για τους αστέγους και γενικότερα την ευαισθητοποίηση του κοινού στο πρόβλημα των αστέγων της πόλης

7.   επίλογος