alldayschool: ο Αη-Γιώργης στη λογοτεχνία και στη λαογραφία

Δευτέρα 2 Μαΐου 2016

ο Αη-Γιώργης στη λογοτεχνία και στη λαογραφία

Δημοτικά τραγούδια για τον Αη – Γιώργη

Άγιε μου Γιώργη, αφέντη μου και χρυσοκαβαλλάρη,

αρματωμένε με σπαθί και με χρυσό κοντάρι·

άγγελος είσαι στη θωριά κι άγιος στη θεότη·

παρακαλώ βοήθα με, άγιε στρατιώτη,

να λυτρωθώ από θεριό και Δράκοντα μεγάλο,

π’ ά δε του ’πγαίναν άνθρωπο κάθε πρωί και άλλο,

σταλιά νερό δεν άφηνε να κατεβεί στη Χώρα,

σα δε του ’πγαίναν άθρωπο πάντα την ίδιαν ώρα!

Μιαν κλήρωση εκάμνανε κι όποιου ήταν να πέσει,

έστελνε το παιδάκι του τού Δράκοντα πεσκέσι.

Ο κλήρος τότε έλαχε εις τη βασιλοπούλα,

όπου την είχ’ η μάνα της μοναχορηγοπούλα.

Κι ο βασιλιάς ως τ’ άκουσε, τούτο το λόγο είπε:

- «Το βιός μου όλο πάρετε και το παιδί μου αφήτε».

Εκεί σπαθιά συρθήκανε, μαχαίρια ακονισμένα:

- «Για δώσ’ μας το παιδάκι σου, για παίρνομε κι εσένα».

- «Στολίστε το παιδάκι μου και κάμετέ το νύφη

κι αμέτε το στο Δράκοντα, πεσκέσι να δειπνήσει».

Πιάνουν την και στολίζουν την απ’ το ταχύ ως το βράδυ

με δαχτυλίδια ολόχρυσα κι όλο μαργαριτάρι·

και παίρνουν την οι βάγιες της να πα’ να σεργιανίσει

και πάνε και τη δένουνε στου Δράκοντα τη βρύση·

στα μάρμαρα του πηγαδιού ρίξαν την αλυσίδα

κι εκειά την κατεβάσανε, άμοιρη κορασίδα!

Κι ο Αϊ Γιώργης το ’μαθε και τρέχει να τη σώσει

κι από το άγριο θεριό να τήνε ’λετευρώσει·

καβαλλικεύγει τ’ άλογο και το αντιποδίζει,

στα μάγουλα του πηγαδιού πηγαίνει και καθίζει.

- «Μην το φοβάσαι το θεριό κι εγώ δα το πεθάνω,

μα πρέπει πρώτα προσευχή εις το Χριστό να κάνω·

γονάτισε μαζί και συ Χριστό να προσκυνήσεις

μην τρέχουν τα ματάκια σου σα θολωμένη βρύση·

σε λίγην ώραν ήκουσε μια ταραχή μεγάλη

ήταν ο Δράκος που βγαίνε μέσ’ από το πηγάδι

- «έλα αφέντη, μην αργείς και το κοντάρι πιάσε

για να σκοτώσεις το θεριό, που λες πως δε φοβάσαι·

έλα - έλα αφέντη μου και το νερό αφρίζει

κι ο Δράκοντας τα δόντια του για μένα τ’ ακονίζει!»

Ο Αϊ Γιώργης τότε στάθηκε σα παραλογιασμένος

και τ’ άρματά του άρπαξε, ως ήταν μαθημένος·

γυρίζει στ’ ανατολικά και κάμνει το Σταυρό του

και το κοντάρι σήκωσε, μπήγει το στο λαιμό του·

την κονταριά που τού ‘δωκε, την τρώει μες το στόμα

κι αμέσως εξαπλώθηκε κατάχαμα στο χώμα.

Με μια μπαμπακερή κλωστή πιστάγκωνα το δένει

της κορασίδας τό ’δωσε, στη μέσα Χώρα μπαίνει.

- «Νά, βασιλιά, το τέκνο σου· ορίστε το παιδί σου

κι απέ τα φύλλα της καρδιάς δώκε του την ευχή σου».

- «Να ζήσεις, καβαλάρη μου· πώς λένε τ’ όνομά σου,

ένα μεγάλο χάρισμα κάμνω της αφεντιάς σου;»

- «Γιώργης στρατιώτης λέγομαι, απ’ την Καππαδοκία·

σα θες να κάμεις τάξιμο, χτίσε μιαν εκκλησία

και βάλε και ζωγράφισε Χριστό και Παναγία·

στη δεξιά τους την πλευρά βάλ’ ένα καβαλάρη,

Ακούστε το τι γίνηκε σε τόπο ξακουσμένο

εκεί ήτανε και φώλιαζε θεριό καταραμένο.

Κι αν δεν του δίναν άνθρωπο να φάει πουρνό και βράδυ

κανένανε δεν άφηνε νερό να πάει να πάρει.

Γι' αυτό ερίχνανε λαχνό και όποιανου ήθελε πέσει

θα στελνε το παιδάκι του, του δράκοντα πισκέσι.

Έπεσε και του βασιλιά για τη βασιλοπούλα

για να την φάει ο δράκοντας την όμορφη κορούλα.

Κι ο Βασιλιάς με κλάματα εφώναζε: "Σταθείτε,

όλο το βιό μου πάρτε το και το παιδίμ' αφήστε".

Κι ο κόσμος αποκρίθηκε όλος με στόμα ένα

"Ή δος μας το κορίτσι σου ή πέρνουμε εσένα"·

Ο Άι-Γιώργης τα κουσε εις την Καππαδοκίαν

στο γρήγορό του τ' άλογο ανέβηκε με βίαν.

Βαρεί βιτσιά τ' αλόγου του στη βρύση κατεβαίνει

κι εύρε την κόρη που στεκε σα μήλο μαραμένη.

Για φεύγα παλικάρι μου, φεύγα μη φάγει κι σένα

αυτό το άγριο θεριό που θα με φάει εμένα.

Ησύχασε κορίτσι μου και μην παραφοβάσαι

και του Κυρίου τ' όνομα πάντα να το θυμάσαι.

Ξεπέζεψε και κάθησε ολίγο να ακουμπήσει

όσο που νάβγει το θεριό απ' τη μεγάλη βρύση.

Ευθύς πηδάει στ' άλογο με το κοντάρι τρέχει

και από το στόμα του θεριού βρύση το αίμα τρέχει.

Για πες μου παλικάρι μου πες μου τ' όνομά σου

χάρισμα για να στείλω να πάγω να ετοιμάσω.

Γεώργιον με κράζουνε απ' την Καππαδακία,

κι αν θα μου στείλεις χάρισμα, χτίσε μου μια εκκλησία

και μεσ' στη μέση ζωγραφιά, να έχει ένα καβαλάρη

να κονταρεύει το θεριό μ' ένα βαρύ κοντάρι.”

Δευτέρα ήτουν της Καθαράς που κάμνουν την νομάδαν

Μες το καράβιν έμπηκεν την πρώτην εφτομάδαν

Τζαι τρεις ημέρες έκαμεν να ρέξει το Βερούτιν

Ψουμίν, νερόν εν εβρέθηκεν μεσά στην χώραν τούτην

Ψουμίν νερόν είχεν πολλύν κατω μακρά στο πλάτος

Τζειμέσα εκατώκησεν ένας μεάλος δράκος

Τζαι δεν τ' αφήνει το νερόν στην χώραν τους να πάει

Ταΐνιν του εκάμνασιν 'π' οναν παιδίν να φάει

Να ξαπολύσει το νερό, στην χώραν για να πάει

Άλλοι είχαν έξι και οκτώ τζι επέμπαν του τον έναν

τζι ήρτεν γυριν τ' αφέντη μας, τ' αφέντη βασιλέα

Είχεν μιαν κόρην μοναχήν τζι είχεν να την παντρέψει

Θέλοντας τζαι μη θέλοντας του δράκου να την πέψει.

Παντήσκει κόρη εν άγιος, Χριστός τζι απάκουσεν την

Τον Άη Γιώρκην να σου τον 'που πάνω κατεβαίνει

τζαι με την σέλλαν την γρουσήν τζαι το γρουσόν αππάριν

Στέκεται συλλοΐζεται πώς να την σιαιρετήσει

-Για να την πω μουσκοκαρκιά, μουσκοκαρκιά έσιει κλώνους

Για να την πω τρανταφυλλιά, τρανταφυλλιά έσιει αγκάθια

Άτε ας τη σιαιρετήσουμε σαν σιαιρετούμεν πάντα

-Ώρα καλή σου λυερή, ώρα καλή τζαι γειά σου

Μουσκούς τζαι ροδοστέμματα στα καμαρόφρυα σου

τζι είντα γυρεύκεις Λυερή στου δράκου το πηγάδιν

Του δράκοντα του πονηρού, να βκεί τζαι να σε φάει

-Αφέντη μου τα πάθη μας να σου τα πω δεν φτάνω

Άθρωποι 'που την πείναν τους τρώσιν ένας τον άλλον

Έτσι έθελεν η τύχη μου, έτσι ήτουν το γραφτό μου

Μες στην τζοιλιάν του δράκοντα να κάμω το θαφκειόν μου

Να σου ποτζεί τον δράκοντα 'που κάτω τζι ανεβαίνει

τζι όταν τους είδε τζι ήταν τρεις κρυφές χαρές παθαίνει

-Μπουκκωμαν τρώω τον άδρωπον, το γιομαν την κοπέλλαν

τζαι ως τα λιοβουττήματα άππαρον με την σέλλαν

Μιαν χατζιαρκάν του χάρισεν τζι η πόλις ούλλη εσείστην

τζαι το σκαμνίν του βασιλιά έππεσεν τζι ετσακκίστην

Βκάλλει 'που το δισσάτζιν του μεάλον αλυσίδιν

τζι έπκιασεν τζι εχαλίνωσεν τζειν' το μεάλον φίδιν

-Τράβα το κόρη λυερή στην χώραν να το πάρεις

Για να το δουν αβάφτιστοι να παν να βαφτιστούσιν

Για να το δουν απίστευτοι να παν να πιστευτούσιν

Άνταν τους βλέπει ο βασιλιάς κρυφές χαρές παθθαίνει

-Ποιός ειν' αυτός που μου 'καμεν τούτην την καλοσύνην

Να δώκω το βασίλειον μου τζι ούλλον τον θησαυρόν μου

Να δώκω τζαι την κόρην μου τζαι να γενεί γαμπρός μου

Τζι επολοήθην Άγιος τζαι λέει τζαι λαλεί του

-Έν θέλω το βασίλειον σου μήτε τον θησαυρόν σου

Μιαν εκκλησιάν να χτίσετε, μνήμην τ' Άη Γιωργίου

Που έρκεται η μέρα του κοστρείς του Απριλλίου

«Του Αη Γιώργη ( Ederlezi )»

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου

Μουσική: Goran Bregovic

Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Απ' τους ώμους να

η άνοιξη περνά

γύρω φτερουγίζει

ξεχνάει εμένα.

Μέρα της χαράς

ποια ζωή φοράς

δρόμο δρόμο παίρνεις

χωρίς εμένα.

Τ' ουρανού πουλιά

πάρτε με αγκαλιά

το βουνό γεμίζει

κεριά αναμμένα.

Να κι η Πούλια, ξημερώνει,

το Θεό παρακαλώ

μα το φως που δυναμώνει

δε μου φέρνει, δε μου φέρνει

'κείνον π' αγαπώ.

Τ' όνομά του ανθός

ευωδιάς βυθός

πείτε στα κορίτσια

να μην το λένε

Μέρα σαν κι αυτή

στου Αη Γιωργιού τ' αφτί

που όλα τα τραγούδια

γι' αγάπη κλαίνε.

Άι Γιώργης

Στίχοι: Φίλιππος Γράψας

Μουσική: Λουδοβίκος των Ανωγείων

Εκτέλεση: Μαριώ

Ταξίδι απ' τα Επτάνησα

κι η Σαλονίκη μάγισσα.

σε κράτησε δικό της

Βρήκε η αγάπη αφορμή

διάλεξε τη σωστή στιγμή

πήρε το μερτικό της.

Δίπλα σου που μεγάλωσα

πόσες φορές καμάρωσα

το φως που `χε η καρδιά σου.

Την περηφάνια της ματιάς

τη μυρωδιά της αγκαλιάς

την τρυφερότητά σου.

Ποιος περνάει έξω στο δρόμο

μ' ένα σύννεφο στον ώμο.

Άι Γιώργης που γυρίζει τραυματίας

το `40 απ' τα βουνά της Αλβανίας.

Ποιος κρατάει εκεί στα αστέρια

την Πανσέληνο στα χέρια.

Άι Γιώργης να μου φέγγει κάθε νύχτα

της ζωής του το λαμπρό εν τούτω νίκα.

Πάλευες πάντα τον καιρό

μα είχες γυναίκα θησαυρό

κι άντεξες το τιμόνι.

Κι αν στη ζωή τα πάντα ρει

ακούω το βήμα σου βαρύ

στης μνήμης μου τ' αλώνι.

Ποιος περνάει έξω στο δρόμο

μ' ένα σύννεφο στον ώμο.

Άι Γιώργης που γυρίζει τραυματίας

το `40 απ' τα βουνά της Αλβανίας.

Ποιος κρατάει εκεί στα αστέρια

την Πανσέληνο στα χέρια.

Άι Γιώργης να μου φέγγει κάθε νύχτα

της ζωής του το λαμπρό εν τούτω νίκα.

Ρ. Μ. Ρίλκε: «Άγιος Γεώργιος»

Και τη νύχτα ολάκερη, γονατισμένη,

τον φώναζε η ξαγρυπνισμένη,

αδύναμη παρθένα: αυτός ο Δράκος, να,

δεν ξέρω κι εγώ γιατί αγρυπνά.

Κι εφάνη μέσα απ’ τα χαράματα,

στο άτι του πάνω, και του αστράφταν τ’ άρματα,

και τον είδε θλιμμένη, στοιχειωμένη,

ψηλά να θωρεί, γονατισμένη,

προς τη λάμψη, που αυτός ήταν. Τώρα

λάμποντας ορμούσε μέσα απ’ τη χώρα,

με υψωμένα τα χάμουρα, προς τον

κίνδυνο τον ανοιχτό,

τρομερός, μα παρακαλετός.

Γονατισμένη, πιότερο στη γη ‘χε πέσει,

σφίγγοντας τα χέρια, να τη συμπονέσει,

γιατί δεν ήξερε, πως υπήρχε αυτός,

που η αγνή της και πρόθυμη καρδιά

απ’ το φως της θεϊκής συνοδείας τον τραβά.

Στο πλευρό της πάλης του στεκόταν,

καστέλλι, η προσευχή που προσευχόταν.

(Π. Μ. Ρίλκε, Ποιήματα, εκδ. Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος,

μτφ. Άρης Δικταίος)

Ο Κωστής Παλαμάς στο «Μελέτες και άρθρα (1920-1926)» (Άπαντα, τ.12^ος) γράφει στο άρθρο του με τίτλο «Άγιος Γεώργιος»:

«Ο ελληνικότατος άγιος και από τα κατορθώματά του και από την εξωτερική του παράσταση, που πάνω της ζωγραφίζεται και σαλεύει η απριλιάτικη χάρη της πολυθεΐας, ο άγιος αυτός πόσα δεν υποβάλλει στη σκέψη μου σφιχτά συνταιριασμένα με τη θρησκεία μας και με την ποίησή μας, με τη λαογραφία μας και με την ιστορία μας, με το μοσχολίβανο του χριστιανικού συναξαριού και με την ευωδία του ειδωλολατρικού μύθου, και πόσα από τον ηλιογέννητο θεό της Ανατολής το Μίθρα, που του είναι και ο άγιος Γεώργιος μια μεταμόρφωσή του, ίσα με τον Καραϊσκάκη, τον κατ’ εξοχήν τροπαιοφόρον ήρωα μέσα στους άλλους φημισμένους πολέμαρχους του Ιερού Αγώνα μας, το συνονόματο του Αγίου που πολεμούσε κάτω από το λάβαρό του, με τη βοήθεια του φεγγοβόλου ίσκιου του, με της λατρείας του την επιβολή, και που ξεψύχησε ή στο μνήμα οδηγήθηκε ανήμερα της γιορτής του.

Μα σήμερα ο Άγιος Γεώργιος μου θυμίζει και με φέρνει να σταματήσω σε κάποιο θέμα που σχετίζεται με τη λογοτεχνία. Θα καταρτιζόταν ωραία μελέτη απάνω στα φανερώματα του αγίου, και στα παγκόσμια γενικά, και ξεχωριστά στο ελληνικό τραγούδι, και πώς αυτό το τραγούδι το εμπνέει. Δεν έχω τέτοια φιλοδοξία. Ό, τι μου κινεί τη σκέψη την ώρα τούτη είναι κάποιο ποίημα του Βέλγου ποιητή, Αιμίλιου Βεραρέν, που θα μπορούσα ελεύθερα να μεταφράσω τον τίτλο του «Όσα οράματα στα περπατήματά μου». Κ’ επιγράφεται «Άγιος Γεώργιος»…. Ο «Άγιος Γεώργιος» του Βεραρέν σημειώνει το σταθμό που μεταβιβάζει τον ποιητή από την πρώτη στη δεύτερη περίοδο του έργου του. Του αποκαλύπτεται ο άγιος, κι από τότε λες πως ο ποιητής ορκίζεται να περπατήσει κάτω από τη σκέπη του. Η ποίηση του Βεραρέν από σύμβολο μετουσιώνεται αγάλια αγάλια σε ποίηση ηρωική. Η ηρωολατρεία είναι το κορύφωμα στο ανέβασμα καθενός ποιητή που βλέπει προς τα ύψη:

“Νέος ήταν και ωραίος από πίστη, λέει στο αποκαλυπτικό τραγούδι του ο ποιητής, και τόσο χαμηλότερα έσκυψε προς εμένα, όσο μ’ έβλεπε να γονατίζω περισσότερο… Έβαλα στο χλωμό του περήφανο χέρι τα θλιβερά λουλούδια του πόνου μου…”».

ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης για τον Αη - Γιώργη

Επάνωθέ τους κάτασπρο το φλάμπουρο του Διάκου
ανέμιζε τρομαχτικό, και στο ξεδίπλωμά του,
λεβέντης αστραπόμορφος επρόβαλλ’ ο Άη - Γιώργης
με τ᾿ άγριό του τ᾿ άλογο, κρατώντας καρφωμένο
τ᾿ ανίκητο κοντάρι του στὸ διάπλατο λαρύγγι
του φοβερού του δράκοντα, ποὺ δέρνεται στο χώμα.

ο Γιώργος Σεφέρης για τον Αη – Γιώργη

Πώς πέσαμε, σύντροφε, μέσα στο λαγούμι του φόβου;

Δεν ήταν της δικής σου μοίρας, μήτε της δικής μου τα γραμμένα,

ποτές μας δεν πουλήσαμε μήτε αγοράσαμε τέτοια πραμάτεια·

ποιος είναι εκείνος που προστάζει και σκοτώνει πίσω από μας;

[...]

άφησε μη ρωτάς, περίμενε· το αίμα, το αίμα

ένα πρωί θα σηκωθεί σαν τον Αϊ-Γιώργη τον καβαλάρη

για να καρφώσει με το κοντάρι πάνω στο χώμα το δράκοντα.

«Η μορφή της Μοίρας», 19-27. Ημερολόγιο καταστρώματος, Β΄, 1944. Ποιήματα. Ίκαρος, 1974. 194.

βίος του Αγίου Γεωργίου

Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής,

καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής,

ἀσθενούντων ἰατρός,

βασιλέων ὑπέρμαχος,

Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε,

πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ,

σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

by Rubens

Η μνήμη του τιμάται δύο φορές το χρόνο: στις 23 Απριλίου ο διά αποκεφαλισμού θάνατός του ή για τις Εκκλησίες που πηγαίνουν σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, εάν η ημέρα συμπέσει πριν από την Ανάσταση, μετατίθεται τη Δευτέρα της Διακαινησίμου και στις 3 Νοεμβρίου η ανακομιδή των λειψάνων του.

Ο Άγιος Γεώργιος, ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός), Άγιος και ελευθερωτής, συγκεντρώνει πολλές διηγήσεις για τα κατορθώματά του, με σημαντικότερο όλων την εξόντωση του δράκου και τη σωτηρία της βασιλοπούλας.

Σύμφωνα με την Παράδοση, το θηρίο φρουρούσε το νερό μιας πηγής, στη Λιβύη, και δεν άφηνε τους κατοίκους να υδρευτούν αν δεν του έδιναν βορά κάθε φορά ένα συντοπίτη τους. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκου για πολλά χρόνια. Ολόκληροι στρατοί αντιτάχθηκαν στο τέρας, χωρίς αποτέλεσμα. Ο κλήρος έπεσε και στη βασιλοπούλα, την οποία έσωσε ο Άγιος, νεαρός αξιωματικός πάνω στο άλογο, φονεύοντας το δράκο με το κοντάρι του.

Προστάτης τόσο στρατευμάτων όσο και χωρών. Επειδή ο βίος του είναι στρατιωτικός, θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Ελληνικού Στρατού Ξηράς, ενώ είναι και ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας. Επίσης, θεωρούνταν Άγιος προστάτης των Σταυροφόρων, οι οποίοι έφεραν στη Δύση το λείψανό του από την Παλαιστίνη, καθώς επίσης και των Προσκόπων.

Ο Άγιος Γεώργιος είναι, επιπλέον, Άγιος της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Ορθόδοξης, της Λουθηρανικής και της Αρμενικής Εκκλησίας, καθώς και προστάτης Άγιος των χριστιανών της Παλαιστίνης, της Βηρυτού, της Γεωργίας, του βουλγαρικού στρατού.

Λατρεύεται ιδιαίτερα από τους Σαρακατσάνους (νομάδες της ηπειρωτικής Ελλάδας) αλλά και από Πομάκους της Θράκης. Στην εκκλησία που είναι αφιερωμένη στη μνήμη του, στην Πρίγκηπο, χιλιάδες Τούρκοι προσέρχονται κάθε χρόνο να προσκυνήσουν την εικόνα του. Πολλοί είναι οι προσκυνητές και στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου, στο Φανάρι, όπου διασώζονται κειμήλια ανεκτίμητης αξίας, όπως ο Πατριαρχικός Θρόνος και ο Άμβωνας.

Ο Αϊ-Γιώργης ο Τροπαιοφόρος και Δρακοκτόνος συνδέεται, επίσης, με τη γεωργία και τον πολλαπλασιασμό: Το όνομα Γεώργιος είναι ελληνικό, προέρχεται από το ουσιαστικό «γεώργιον» που σημαίνει καλλιεργήσιμο και την περίοδο της εορτής του (23 Απριλίου) οι αγρότες σπέρνουν, εξ ου και η επωνυμία του «σποριάρης».

Αλλά ο Άγιος είναι και προστάτης των κτηνοτρόφων, διότι η εορτή του συμπίπτει με την εποχή που θα αφήσουν τα χειμαδιά και θα ανέβουν στα βουνά.

Η εορτή του σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης.

Πλήθος τα προσωνύμια του Αγίου είτε από ευλάβεια είτε από κάποιο θαύμα ή και από άλλη αιτία:

-Ο Αέρις στο Όφι του Πόντου, παλαιά, όπου οι Τούρκοι τον έλεγαν Αέρτς, ο Ζαντών, δηλαδή Άγιος Γεώργιος ο τρελός, γιατί τους τιμωρούσε αφαιρώντας τους τα μυαλά.

-Ο Αράπης ή Αρακλειανός (Ηρακλειανός), στη Θράκη, επειδή θαυματουργή εικόνα του βρισκόταν στην Ηράκλεια της Προποντίδας. Αράπη μάλιστα γιατί ο Άγιος παρουσιάζεται μαύρος σε αυτήν την εικόνα, ανάγλυφη από μαύρη πέτρα, ή από σκληρό ξύλο.

-Ο Κουδουνάς στην Πρίγκηπο, γιατί η εικόνα του Αγίου βρέθηκε από έναν βοσκό, καθώς ήταν σκεπασμένη από μια αρμαθιά κουδούνια σύμβολα της παραφροσύνης, την οποίαν όλοι πιστεύουν ότι θεραπεύει.

-Στο Θησείο, ο Ακαμάτης, επειδή οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν να τελείται στην εκκλησία του Θεία Λειτουργία παρά μόνο στην εορτή του, στις 23 Απριλίου.

-Ο Αϊ-Γιώργης ο Γοργός στην Καστοριά, γιατί σπεύδει ταχέως σε βοήθεια όσων τον επικαλούνται.

-Ο Αϊ-Γιώργης Καππαδόκης, από τον τόπο καταγωγής του και πατρίδα του πατέρα του και Παλαιστίνιος, από τον τόπο καταγωγής της μητέρας του.

-Ο Αϊ-Καλλάρης, στην Κάσο και Αϊ-Καβαλάρης, επειδή είναι έφιππος.

-Ο Βάρδας, ο Γεωργιανός, ο Επιτειδιώτης, ο Καστρενός, ο Κιουρτζής, ο Κλεφτογρασιάς, ο Διασορίτης, ο Ζούρος, ο Κρασάς, ο Μεθυστής, ο Πέρσης, ο Σκυριανός, πολιούχος του νησιού, ο Φουστανελάς, πολιούχος των Ιωαννίνων, ο Φτωχός, ο Χατζής, ο Αϊ-Στρατηγός, ο Ψαροπιάστης, ο Φανερωμένος, ο Πεταλωτής.

Η γιορτή του συνδυάζεται με έθιμα χαράς και ευφορίας

Ο αγιασμός των χωραφιών, τα κλαδιά της καρυδιάς στο κατώφλι του σπιτιού είναι έθιμα της γιορτής του, στην Αρκαδία. Οι Σαρακατσάνοι, στο όνομά του, παίρνουν το μεγαλύτερο όρκο τους και την ημέρα της γιορτής του θυσιάζουν το καλύτερο μαύρο κριάρι της στάνης τους, ενώ τη Λαμπρή άσπρο. Στην Αίγινα, το μοσχομυριστό χαμομήλι είναι τ' Αϊ-Γιωργιού το λουλουδάκι. Στη Μακεδονία, ο μήνας Απρίλιος λέγεται Αγιγεωργίτης, στον Πόντο Αεργίτας.

Στο Όλβιο Ξάνθης αναβιώνει το έθιμο των πεχλιβάνηδων. Νεαροί παλαιστές (πεχλιβάνηδες), φορώντας δερμάτινο παντελόνι και αλειμμένοι με λάδι, επιδίδονται σε ένα είδος ελληνορωμαϊκής πάλης, ιδιαίτερα δημοφιλούς στην Τουρκία. Νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα βάλει πλάτη τον αντίπαλό του ή θα του κατεβάσει το παντελόνι. Το έθιμο λέγεται ότι αναπαριστά τη μάχη του Αγίου Γεωργίου με το δράκο και ήρθε στην Ελλάδα από τους πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης.

Το ίδιο έθιμο αναβιώνει και στην Ανθή Σερρών. Οι ρίζες του, εδώ, βρίσκονται στα χρόνια της τουρκοκρατίας, όταν τα θαρραλέα παλικάρια του χωριού, παίρνοντας την ευλογία από τον Αϊ-Γιώργη, πάλευαν με τα πρωτοπαλίκαρα των Τούρκων και κατάφερναν επιδεικνύοντας δύναμη και θάρρος να τα νικήσουν.

Στο Νέο Σούλι Σερρών γίνεται η αναπαράσταση της νίκης του Αγίου Γεωργίου επί του δράκου από νέους του χωριού. Το δρώμενο της «Δρακοκτονίας» συγκεντρώνει πολύ κόσμο κάθε χρόνο. Ακολουθεί γλέντι με χορό, κρασί και παραδοσιακό φαγητό.

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γίνονται αυτοσχέδιες ιπποδρομίες προς τιμήν του Αγίου (Καλλιόπη Λήμνου, Πλατύ Μεσσηνίας, Άγιος Γεώργιος Μεσολογγίου).

Η Αράχωβα Βοιωτίας τιμά τον προστάτη Άγιό της με τριήμερες εκδηλώσεις, το «Πανηγυράκι», όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι. Περιλαμβάνει δρώμενα, παραδοσιακά αγωνίσματα, τοπικούς χορούς και παραδοσιακή μουσική. Την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, κατά τη διάρκεια της περιφοράς της, συνοδεύουν νέοι και νέες της περιοχής με τοπικές ενδυμασίες.

Στην Ασή Γωνιά Χανίων οι κτηνοτρόφοι της περιοχής συρρέουν με τα κοπάδια τους στην εκκλησία του Αϊ-Γιώργη του Γαλατά για να πάρουν την ευλογία του. Τα ζώα, στολισμένα με τα πιο μελωδικά λέρια (κουδούνια), μαντρώνονται στην «κούρτα» έξω από την εκκλησία κι αρμέγονται ένα-ένα.

Αλλά και στην καρδιά του αραβικού κόσμου, θα επαναλειτουργήσει την 24η Απριλίου, η Ι.Μ. Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου, όπου με κάθε θρησκευτική μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα θα πραγματοποιηθούν τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου ελληνορθόδοξου ιστορικού μοναστηριού.

Η Ιερά Μονή, σε σχήμα ροτόντας, χρονολογείται από τον 12ο αι. μ.Χ. Πρόκειται για παλιό φρούριο του ρωμαϊκού στρατού, όπου, σύμφωνα με την επικρατούσα παράδοση, έζησε φυλακισμένος ο Άγιος Γεώργιος.