άγνωστο κείμενο β' Λυκείου

Amazon sculture by August Kiss (1802 - 1865), 1830s in front of Philadelphia Museum of Art

Κείμενο  : Λυσίου, Ἐπιτάφιος [Τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς] 4-5

Ο λόγος αυτός του Λυσία, που ακολουθεί τη δομή ενός επιταφίου λόγου, γράφτηκε προς τιμήν των νεκρών του Κορινθιακού πολέμου (395–386 π.Χ.). Σε αυτόν όμως ο Λυσίας εξυμνεί και τα κατορθώματα της Αθήνας, ξεκινώντας από το ηρωικό παρελθόν της πόλης.

Το πιο κάτω απόσπασμα είναι παρμένο από το «Προοίμιον» του λόγου. Στο σημείο αυτό ο Λυσίας, προκειμένου να δείξει τη γενναιότητα των Αθηναίων στο ηρωικό παρελθόν, περιγράφει αρχικά τη μεγάλη ανδρεία και δύναμη των Αμαζόνων, για να καταλήξει στη συνέχεια στο γεγονός ότι οι Αθηναίοι κατάφεραν να τις υποτάξουν, όταν αυτές εκστράτευσαν για να κατακτήσουν την Αθήνα, δημιουργώντας έτσι αθάνατο όνομα για την πόλη.

Ἀμαζόνες γὰρ Ἄρεως μὲν τὸ παλαιὸν ἦσαν θυγατέρες, οἰκοῦσαι δὲ παρὰ τὸν Θερμώδοντα ποταμόν, μόναι μὲν ὡπλισμέναι σιδήρῳ τῶν περὶ αὐτάς, πρῶται δὲ τῶν πάντων ἐφ᾽ ἵππους ἀναβᾶσαι, οἷς ἀνελπίστως δι᾽ ἀπειρίαν τῶν ἐναντίων ᾕρουν μὲν τοὺς φεύγοντας, ἀπέλειπον δὲ τοὺς διώκοντας· ἐνομίζοντο δὲ διὰ τὴν εὐψυχίαν μᾶλλον ἄνδρες ἢ διὰ τὴν φύσιν γυναῖκες· πλέον γὰρ ἐδόκουν τῶν ἀνδρῶν ταῖς ψυχαῖς διαφέρειν ἢ ταῖς ἰδέαις ἐλλείπειν. Ἄρχουσαι δὲ πολλῶν ἐθνῶν, καὶ ἔργῳ μὲν τοὺς περὶ αὐτὰς καταδεδουλωμέναι, λόγῳ δὲ περὶ τῆσδε τῆς χώρας ἀκούουσαι κλέος μέγα, πολλῆς δόξης καὶ μεγάλης ἐλπίδος χάριν παραλαβοῦσαι τὰ μαχιμώτατα τῶν ἐθνῶν ἐστράτευσαν ἐπὶ τήνδε τὴν πόλιν. Τυχοῦσαι δ᾽ ἀγαθῶν ἀνδρῶν ὁμοίας ἐκτήσαντο τὰς ψυχὰς τῇ φύσει, καὶ ἐναντίαν τὴν δόξαν τῆς προτέρας λαβοῦσαι μᾶλλον ἐκ τῶν κινδύνων ἢ ἐκ τῶν σωμάτων ἔδοξαν εἶναι γυναῖκες.

Λεξιλόγιο

ἀνελπίστως= απροσδόκητα// ᾕρουν˂ αἱρέω- ῶ= (εδώ) συλλαμβάνω, αρπάζω// ἀπολείπω= αφήνω πίσω μου// δοκέω-ῶ= (εδώ) φαίνομαι σε κάποιον// ἡ εὐψυχία = θάρρος, γενναιότητα, τόλμη// ἡ ἰδέα=(εδώ) όψη, μορφή// λόγῳ ἀκούουσαι=μαθαίνοντας από φήμες, αφού πληροφορήθηκαν

τὸ κλέος= η δόξα// τυγχάνω=(εδώ) συναντώ τυχαία

πηγή :  http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/themata/archaia_ellinika/index.html

Φύλλο εργασίας

Γραμματική

1.       θυγατέρες, δόξης, χάριν,  τῶν ἀνδρῶν : να κλιθούν

2.      ὡπλισμέναι, ἐλλείπειν : να γίνει χρονική αντικατάσταση στο β’ ενικό της οριστικής

3.      ἀναβᾶσαι, ᾕρουν, ἐκτήσαντο : να γίνει χρονική αντικατάσταση

4.      καταδεδουλωμέναι, εἶναι : να κλιθούν οι προστακτικές όλων των χρόνων

Συντακτικό

5.      Να γίνει σύνταξη του κειμένου.

Λεξιλογικά

6.      ὡπλισμέναι, ἐλλείπειν, ἀναβᾶσαι, ᾕρουν, ἐκτήσαντο καταδεδουλωμέναι : να γράψετε παράγωγα και σύνθετα των παραπάνω ρηματικών τύπων.

Ερμηνευτικά

7.      Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των Αμαζόνων, σύμφωνα με το κείμενο;

8.      Γιατί εκστράτευσαν εναντίον της Αθήνας και τι συνέβη στην εκστρατεία αυτή;

Μετάφραση

Οι Αμαζόνες λόγου χάρη ήταν εκείνη την παμπάλαια εποχή θυγατέρες του Άρη και, κατοικώντας κοντά στο Θερμώδοντα ποταμό, οπλοφορούσαν μόνες αυτές στην γύρω περιοχή, πρώτες επίσης απ' όλες ανέβηκαν σε άλογα (να πολεμήσουν), με τα οποία νικούσαν τους εχθρούς που τους ξάφνιαζαν με το απροσδόκητο της εμφάνισής τους, και ξέφευγαν πολύ μπροστά από τους διώκτες τους· και θεωρούνταν περισσότερο άνδρες για την ανδρεία τους παρά γυναίκες από τη φυσική τους κατατομή· γιατί έδιναν την εντύπωση ότι διαφοροποιούνται από τους άνδρες στα ψυχικά χαρίσματα παρά υστερούν στην όψη.

 Καθώς, λοιπόν, εξουσίαζαν πολλά έθνη έχοντας υποδουλώσει ολόγυρα τους γείτονες με τους αγώνες τους, και έχοντας μάθει από φήμες για την μεγάλη δόξα αυτής εδώ της χώρας, αφού παρέλαβαν τα πιο εξασκημένα στον πόλεμο έθνη, στο βωμό της μεγάλης δόξας και ελπίδας εξεστράτευσαν εναντίον αυτής εδώ της χώρας. Και, αφού συγκρούστηκαν με γενναίους άνδρες, προσάρμοσαν τις ψυχές στη γυναικεία φύση τους και, αφού απόκτησαν δόξα αντίθετη από την προηγούμενη, φάνηκαν ότι είναι γυναίκες από τους κινδύνους περισσότερο παρά από τα σώματά τους.

Μτφρ. Γ.Α. Ράπτης. 2004. Λυσίας. ΙΙΙ, Οι πανηγυρικοί του λόγοι. Μετάφραση, περίληψη, σχόλια, ερμηνεία. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?t=317&m=1