αρχαία γ' γυμνασίου, ενότητα 1

Jacques-Louis David - The Loves of Paris and Helen

Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

Μετάφραση κειμένου

Εάν η Ελένη ήταν στην Τροία, θα την επέστρεφαν οι Τρώες στους Έλληνες, με τη θέληση ή χωρίς τη θέληση βέβαια του Αλέξανδρου. Γιατί ο Πρίαμος βέβαια δεν ήταν τόσο παράφρων ούτε οι άλλοι Τρώες, ώστε να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική τους και των παιδιών τους και την πόλη τους, για να κατοικεί ο Αλέξανδρος μαζί με την Ελένη. Ακόμη κι αν τα πρώτα χρόνια είχαν αυτή τη γνώμη, όταν πολλοί από τους υπόλοιπους  Τρώες σκοτώνονταν, και κυρίως οι γιοι του, κάθε φορά που συγκρούονταν με τους Έλληνες, ο Πρίαμος, κι αν ακόμη ο ίδιος συγκατοικούσε με την Ελένη, θα την έδινε στο Μενέλαο, για να απαλλαγεί ο ίδιος και οι υπήκοοί του από τις παρούσες συμφορές. Αλλά δεν είχαν την Ελένη ώστε να την επιστρέψουν ούτε οι Έλληνες πίστευαν αυτούς παρόλο που έλεγαν την αλήθεια, όπως εγώ νομίζω, επειδή ο θεός μηχανευόταν, για να κάνουν με την ολοκληρωτική καταστροφή τους ολοφάνερο στους ανθρώπους αυτό, δηλ. ότι οι τιμωρίες από τους θεούς είναι μεγάλες για μεγάλα αδικήματα.

Παράλληλο κείμενο : Γοργίας, Ελένης εγκώμιον

Σύμφωνα με τις επιθυμίες της Τύχης και με τα σχέδια των θεών και με τις αποφάσεις του πεπρωμένου έκανε ό,τι έκανε ή επειδή αρπάχθηκε με τη βία ή επειδή πείστηκε με τα λόγια ή επειδή κυριεύτηκε από έρωτα. Εάν λοιπόν εξαιτίας του πρώτου (έκανε ό,τι έκανε) αξίζει να κατηγορείται ο ένοχος ∙ γιατί τη θεϊκή θέληση είναι αδύνατο να την αποτρέψει κανείς με την ανθρώπινη περίσκεψη. Εάν λοιπόν πρέπει να αποδοθεί  η κατηγορία στην Τύχη και σε κάποιον θεό, πρέπει να απαλλαγεί η Ελένη από την κακή φήμη.

Φύλλο εργασίας

1.       Ποια εκδοχή του μύθου της Ελένης μας δίνει ο Γ. Σεφέρης στο απόσπασμα του ποιήματός του «Ελένη (σελ.101);

2.      Να χωρίσετε το κείμενο 1Α σε ενότητες σύμφωνα με τους πλαγιότιτλους που ακολουθούν : στάση των Τρώων, στάση του Πριάμου, παρέμβαση των θεών.

3.      Να μελετήσετε το εικονογραφικό υλικό της ενότητας. Σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε σχετικά με το μύθο της Ελένης;

4.      Ποιες εκδοχές για την Ελένη γνωρίζετε;

5.      Πώς παρουσιάζεται ο Πρίαμος από τον Ηρόδοτο;

6.      Να συγκρίνετε το «θείον» στην αρχαία ελληνική μυθολογία (Όμηρος, Ηρόδοτος) και στις σύγχρονες θρησκείες. (Για τη χριστιανική θρησκεία να λάβετε υπόψη σας την παραβολή του Ασώτου).

7.      Ποια ήταν τα πραγματικά αίτια του Τρωικού πολέμου;

8.      Ποιες λέξεις του κειμένου είναι συναισθηματικά φορτισμένες;

9.      Ποιες είναι οι προτεραιότητες των ηγετών στη λήψη αποφάσεων, σύμφωνα με το κείμενο;

ψηφιακή εργασία

Να δημιουργήσετε μια παρουσίαση σχετική με την Ελένη (με κείμενα, εικόνες, φωτογραφίες παραστάσεων) .

Δικτυογραφία

http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/atreides/page_014.html#toc003

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C106/502/3268,13323/extras/texts/index01_ekdoxes_mythou_elenis/index01_ekdoxes_mythou.html

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7_(%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1)