25η Μαρτίου 1821

“Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για τη λευτεριά της Ελλάδας 

και δεν την παίρνει πίσω”

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Νικόλαος Γύζης, Η δόξα των Ψαρών

Εθνικός Ύμνος, Διονύσιος Σολωμός

Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν κόψι
τοῦ σπαθιοῦ τὴν τρομερή,
σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν ὄψι
ποὺ μὲ βία μετράει τὴν γῆ.

Ἀπ’ τὰ κόκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὦ χαῖρε, Ἐλευθεριά!

Ἐκεῖ μέσα ἐκατοικοῦσες
πικραμένη, ἐντροπαλή,
κι ἕνα στόμα ἀκαρτεροῦσες,
«ἔλα πάλι», νά σου πῇ.

Ἄργειε νά'λθῃ ἐκείνη ἡ μέρα,
κι ἦταν ὅλα σιωπηλά,
γιατί τὰ ’σκιαζε ἡ φοβέρα
καὶ τὰ πλάκωνε ἡ σκλαβιά.

Τσόκος Διονύσιος, Ο όρκος των Φιλικών

Δυστυχής! Παρηγορία
μόνη σοῦ ἕμενε νὰ λὲς
περασμένα μεγαλεῖα
καὶ διηγώντας τα νὰ κλαῖς.

Καὶ ἀκαρτέρει καὶ ἀκαρτέρει
φιλελεύθερη λαλιά,
ἕνα ἐκτύπαε τ’ ἄλλο χέρι
ἀπὸ τὴν ἀπελπισιά,

Κι ἔλεες: «Πότε, ἅ, πότε βγάνω
τὸ κεφάλι ἀπὸ τσ’ ἐρμιές;».
Καὶ ἀποκρίνοντο ἀπὸ πάνω
κλάψες, ἄλυσες, φωνές.

Τότε ἐσήκωνες τὸ βλέμμα
μὲς στὰ κλάιματα θολό,
καὶ εἰς τὸ ροῦχο σου ἔσταζ’ αἷμα,
πλῆθος αἷμα ἑλληνικό.

Ευγένιος Ντελακρουά - Σφαγή της Χίου

Μὲ τὰ ροῦχα αἱματωμένα
ξέρω ὅτι ἔβγαινες κρυφὰ
νὰ γυρεύῃς εἰς τὰ ξένα
ἄλλα χέρια δυνατά.

Μοναχὴ τὸ δρόμο ἐπῆρες,
ἐξανάλθες μοναχή·
δὲν εἴν' εὔκολες οἱ θύρες
ἐὰν ἡ χρεία τὲς κουρταλῇ.

Βρυζάκης Θεόδωρος, Η μονή του Αρκαδίου

Ἄλλός σοῦ ἔκλαψε εἰς τὰ στήθια,
ἀλλ' ἀνάσασι καμμιά·
ἄλλος σου ἔταξε βοήθεια
καὶ σὲ γέλασε φρικτά.

Ἄλλοι, ὀϊμέ, στὴ συμφορά σου
ὀποῦ ἐχαίροντο πολύ,
«σύρε νὰ 'βρῃς τὰ παιδιά σου,
σύρε», ἔλεγαν οἱ σκληροί.

Ευγένιος Ντελακρουά, Η Ελλάδα πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου

Λουί Ζοζέφ Τουσέφ Ροσινιόν, Η τελευταία μετάληψη των Μεσολογγιτών

Φεύγει ὀπίσω τὸ ποδάρι
καὶ ὀλογλήγορο πατεῖ
ἢ τὴν πέτρα ἢ τὸ χορτάρι
ποὺ τὴ δόξα σοῦ ἐνθυμεῖ.

Ταπεινότατή σου γέρνει
ἡ τρισάθλια κεφαλή,
σὰν πτωχοῦ ποὺ θυροδέρνει
κι εἶναι βάρος του ἡ ζωή.

Ναί, ἀλλὰ τώρα ἀντιπαλεύει
κάθε τέκνο σου μὲ ὁρμή,
ποὺ ἀκατάπαυστα γυρεύει
ἢ τὴ νίκη ἢ τὴ θανῆ.

Ἀπ' τὰ κόκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὦ χαῖρε, Ἐλευθεριά!

Γιάννης Νίκου, Η ναυμαχία του Ναυαρίνου

Γιάννης Νίκου, Τα μπουρλοτιέρικα

Εμπρός, Ελλάδα - Αλέξανδρος Πούσκιν

Εμπρός, στηλώσου, Ελλάδα επαναστάτισσα,

βάστα γερά στο χέρι τ' άρματά σου!

Μάταια δεν ξεσηκώθηκεν ο Όλυμπος,

η Πίνδο, οι Θερμοπύλες ­ δόξασμά σου.

Απ' τα βαθιά τους σπλάχνα ξεπετάχτηκεν

η λεφτεριά σου ολόφωτη, γενναία

κι απ' τον τάφο του Σοφοκλή, απ' τα μάρμαρα

της Αθήνας, πάντα ιερή και νέα.

Θεών κ' ηρώων πατρίδα, σπάζεις άξαφνα

το ζυγό σου και την ενάντια Μοίρα

με τον ηχό, που βγάνει του Τυρταίου σου,

του Μπάιρον και του Ρήγα η άξια λύρα.

Απόδοση (ελεύθερη) Κώστας Βάρναλης

Ary Scheffer, Οι Ελληνίδες Ζητώντας την βοήθεια της Παναγίας

Η Έξοδος του Μεσολογγίου, Βρυζάκης