Luís Vaz de Camões

1524 – 10 Ιουνίου 1580

Ο Λουίς ντε Καμόες είναι ο δημιουργός του εθνικού έπους της Πορτογαλίας «Λουζιάδες» ή Λουζιτανοί (Os Lusiadas, 1572). Στο επικό αυτό ποίημά του, ο Καμόες εξαίρει τα γεγονότα της πορτογαλικής ιστορίας και τα κατορθώματα των υιών του Λούζου, των Λουζιάδων, όπως ονομάζονταν οι Πορτογάλοι από τους Ρωμαίους από την αρχαία ρωμαϊκή ονομασία «Λουζιτάνια» (Lusitania) της Πορτογαλίας.

Οι «Λουζιάδες» είναι ένα έμμετρο έπος, που εκτείνεται σε 10 κάντος και 1.102 οκτάστιχες ομοιοκαταληκτικές στροφές (ottava rima). Το θέμα του αφηγείται το ιστορικό ταξίδι του Πορτογάλου θαλασσοπόρου Βάσκο ντα Γκάμα προς την Ινδία με τον περίπλου του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στα τέλη του 15ου αιώνα (1498).

Το επικό αυτό ποίημα του Καμόες έχει γραφτεί κατά το πρότυπο της «Αινειάδας» του Βιργιλίου και του «Μαινόμενου Ορλάνδου» του Αριόστο και ήταν αφιερωμένο στο βασιλιά Σεβαστιανό της Πορτογαλίας (Sebastiao, 1554 – 1578), ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια αντιμουσουλμανικής σταυροφορίας στο Μαρόκο.

Η φήμη και το λογοτεχνικό έργο του Καμόες έγινε γνωστό πέρα από τα σύνορα της πατρίδας του, όσο ακόμη ζούσε. Απέκτησε θαυμαστές σε όλη την Ευρώπη, ανάμεσα στους οποίους ήταν μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας, όπως ο Τορκοάτο Τάσο, ο Λόπε δε Βέγκα, ο Μίλτον, ο Γκαίτε, ο Μπάυρον και στα νεότερα χρόνια ο Αμερικανός μυθιστοριογράφος Χέρμαν Μέλβιλ. Ένα αντίτυπο από την πρώτη έκδοση των «Λουσιάδων» (1572) βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Παλάσιου ντε Μάφρα.

Εκτός από τους «Λουζιάδες», ο Καμόες άφησε και σημαντικό λυρικό έργο: ωδές, σονάτα, ελεγείες και τραγούδια, από τα οποία ξεχωρίζουν τα λυρικά ποιήματά του σε ενδεκασύλλαβους (Rimas, 1595), όπου απομιμείται τους αρχαίους κλασικούς συγγραφείς.

Ο Καμόες έγραψε επίσης και τρία θεατρικά έργα: «Οι Αμφιτρύονες», βασισμένο στο γνωστό θέμα του Πλούτου, «Ο βασιλιάς Σέλευκος», εμπνευσμένο από τον Πλούταρχο, και ο «Φιλόδημος», που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του Καμόες, μαζί με τους «Αμφιτρύονες» (1587), αλλά είχε γραφτεί πολύ νωρίτερα.

ΛΟΥΣΙΑΔΕΣ (απόσπασμα)

ΑΣΜΑ ΠΡΩΤΟ

Θα ψάλω την τόλμη και τους αγώνες

Ευγενών ηρώων, οι οποίοι από την Δύση

Και την πορτογαλική ακτή

Σε θάλασσες που ακόμα δεν είχαν διασχιστεί

Πέρασαν πέρα από την Ταπρομπάνα

Kαι σε κινδύνους και πολέμους,

Περισσότερο θαρραλέοι

Από ότι υποσχόταν η ανθρώπινη δύναμη

Ανάμεσα σε λαούς απομονωμένους,

Ίδρυσαν ένδοξο νέο Βασίλειο,

Θα εξυμνήσω τις ηρωικές αρετές

Eκείνων των αρχόντων

Που κυριάρχησαν σε άπιστες χώρες

Tης Ασίας και της Αφρικής

Kαι σε ακάθαρτα ερείπια

Έστησαν βασίλεια της πίστης.

Θα εξυμνήσω τους πολεμιστές εκείνους

Που η τόλμη τους έκανε αθάνατους.

Εάν δε η τέχνη και το πνεύμα με βοηθήσουν

Η φήμη τους θα κυριεύσει τον κόσμο.

Ας μην γίνεται πλέον λόγος

Για τις περίφημες περιπλανήσεις

Του πολυμήχανου Οδυσσέα

Και του ευσεβή Αινεία.

Ας παύσει η εκατοντάστομη Θεά

Να διαφημίζει τις νίκες του Αλεξάνδρου

Και του Τραϊανού.

Εγώ ψάλλω τα τέκνα του Λούσου,

Μόνο ο Άρης και ο Ποσειδώνας

Υπερτερούσαν αυτών.

Ήρωες του Βιργιλίου και του Ομήρου,

Ακούσετε τους άθλους τους,

Υπερβαίνουν των δικών σας ηρώων.

Και εσείς που έχετε εξάψει

την φαντασία μου με νέο ζήλο,

Νύμφες του Τάγου,

Εάν υπήρξατε οι πρώτοι μου έρωτες,

Εάν έψαλα στις μαγευτικές σας όχθες,

Χαρίστε στην φωνή μου υψηλότερο τόνο,

Δώστε στους στίχους μου αρμονία,

τόσο λαμπρή και τόσο καθαρή,

Ώστε ο Θεός της Πίνδου

Ν’ αφήσει για χάρη των δικών μας ναμάτων,

Τα κύματα της Ιπποκρήνης.

πηγές

https://el.wikipedia.org

http://hallofpeople.com