έκφραση - έκθεση α΄ λυκείου, παραδείγματα τράπεζας θεμάτων

Η ελληνική γλώσσα στο Διαδίκτυο

Τι γλώσσα μιλάει το Διαδίκτυο; Το ερώτημα είναι καίριο, ιδίως αν αναλογισθεί κανείς την αλματώδη εξέλιξη του Διαδικτύου, που τείνει πλέον να «αγκαλιάσει» τον πλανήτη ολόκληρο. Αν ο κυβερνοχώρος πρόκειται πράγματι να αποτελέσει πεδίο ανταλλαγής πληροφοριών, προσφοράς εκπαιδευτικών ευκαιριών και αναζήτησης εργασίας, η γλώσσα ορίζει σαφώς τις δυνατότητες πρόσβασης στις ηλεκτρονικές σελίδες και στους πολυσύχναστους κόμβους του.

Για όσους έχουν απορίες, το Διαδίκτυο μιλάει αγγλικά. Αγγλόφωνο είναι, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στατιστικά στοιχεία, το μεγαλύτερο μέρος των κόμβων του Διαδικτύου. Ακολουθούν οι πείσμονες Γάλλοι, ενώ όλες οι άλλες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων της ισπανικής, της γερμανικής και της ιταλικής, απειλούνται με εξαφάνιση από τον κυβερνοχώρο. Προφανώς, ο «γενναίος νέος κόσμος» της πληροφορικής ωθεί τις γλωσσικές ανισότητες στα άκρα, η δε αγγλική είναι η αδιαφιλονίκητη lingua franca² της εποχής της πληροφορίας. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι παράδοξη: η ανάπτυξη του κυβερνοχώρου είναι κατά μείζονα λόγο αμερικανική υπόθεση.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για μια γλώσσα σαν την ελληνική; Όχι και πολλά πράγματα. Σε τελική ανάλυση Ελληνικά μιλούν μόλις 15 εκατομμύρια άνθρωποι, αν προσθέσει κανείς τους Ελλαδίτες με τους Έλληνες της Διασποράς. Ομολογουμένως, ο κυβερνοχώρος δεν μπορεί να κάνει χειρότερη αυτήν την κατάσταση. Αντιθέτως, σύμφωνα με μια παράξενη λογική, φαίνεται να βελτιώνει κατ’ αρχάς τη θέση μας και να παρέχει αξιόλογες ευκαιρίες.

Μιλώντας το 1997 δύο προφήτες του κυβερνοχώρου, που δεν χρειάζονται συστάσεις, υπέδειξαν τις ευκαιρίες για την Ελλάδα στα νέα σύνορα της πληροφορικής. Πρώτος ο Νίκολας Νεγκροπόντε, ιδρυτής και επικεφαλής του Εργαστηρίου Επικοινωνίας στο ΜΙΤ³, παρατήρησε ότι «η ψηφιακή εποχή είναι ό,τι πρέπει για την Ελλάδα». Ο Νεγκροπόντε επεσήμανε ότι, από πολιτισμική άποψη, η παγκοσμιοποίηση που ευαγγελίζεται το Διαδίκτυο έρχεται γάντι στον οικουμενισμό της ελληνικής κουλτούρας. Από τεχνολογική άποψη, το διαδίκτυο θα ενώσει Ελλαδίτες και αποδήμους. Ανάλογη άποψη έχει και ο διευθυντής του Εργαστηρίου της Επιστήμης των Υπολογιστών του ΜΙΤ Μάικλ Δερτούζος: «Η Ελλάδα μπορεί σε έναν ή δύο αιώνες να μετατραπεί από χώρα της Μεσογείου στον διαδικτυακά συνδεόμενο Ελληνισμό», υπογράμμισε.

Εφημ. Το Bήμα, 28/12/1997 (διασκευή)

Η κινδυνολογία για τη γλώσσα

Η γλώσσα μας έχει μακραίωνη ιστορία, που χρονολογείται πολύ πριν από τον 13ο αιώνα π.Χ., από όπου σώζονται γραπτά τεκμήρια της ύπαρξής της. Παράλληλα έχει και μεγάλη διαδρομή, κατά την οποία η Νεοελληνική γλώσσα «δάνεισε» πολλές άλλες γλώσσες αλλά και δανείστηκε. Το γεγονός ότι σε αυτήν γράφτηκαν τα έργα των Ελλήνων φιλοσόφων και μερικά από τα πιο οικουμενικά έργα της ανθρώπινης σκέψης την καθιστά διαχρονική.

Η ελληνική γλώσσα ανέκαθεν υιοθετούσε λέξεις από άλλες γλώσσες και το έκανε μάλιστα με μεγάλη ευελιξία. Σπάνια τις διατηρεί αυτούσιες. Από το bar, για παράδειγμα, έχουν προκύψει οι λέξεις μπαρόβιος, μπαράκι κ.ά. Αυτό γινόταν και με την αρχαία ελληνική γλώσσα και με τα γλωσσικά «δάνεια» τόσων αιώνων και με τη σύγχρονη γλώσσα. Συνήθως, οι ξένες λέξεις που μπαίνουν στη γλώσσα μας χρειάζονται, εξυπηρετούν ανάγκες. Όλη αυτή η λειτουργία είναι φυσιολογική, συμβαίνει σε όλες τις γλώσσες και δεν σημαίνει ότι πλήττεται η ελληνική γλώσσα ή, όπως κάποιοι πιστεύουν, ότι απειλείται με αφανισμό.

Η γλωσσολόγος Α. Μόζερ δε συμμερίζεται τη σχετική κινδυνολογία, η οποία μάλιστα εντοπίζεται και σε άλλους λαούς. «Όταν όλοι οι Ευρωπαίοι κάνουν λόγο για την επικράτηση της αγγλικής γλώσσας εις βάρος των δικών τους, οι Άγγλοι παραπονιούνται για τη σταδιακή καταστροφή της γλώσσας τους, λόγω του ότι χρησιμοποιείται σε όλον τον κόσμο από ανθρώπους που δεν τη γνωρίζουν καλά», επισημαίνει.

Εφημ. Έθνος, 14/7/2008 (διασκευή)

2 Lingua franca: Γλώσσα καθημερινής επικοινωνίας   

3 Massachusetts Institute of Technology (MIT):Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης

ΘΕΜΑΤΑ

Α1 (μονάδες 15)

Α1. Για ποιον λόγο θεωρεί ο συγγραφέας του πρώτου κειμένου ότι το διαδίκτυο είναι πρωτίστως αγγλόφωνο; (60-80 λέξεις)

(μονάδες 15)

Α1. Οι συγγραφείς των δύο κειμένων είναι αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι για το μέλλον της ελληνικής γλώσσας; Πιστεύουν ότι η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει; Να εντοπίσετε λέξεις ή φράσεις που τεκμηριώνουν την άποψή σας (60-80 λέξεις).

(μονάδες 15)

Α1. Στην τελευταία παράγραφο του δεύτερου κειμένου ποια άποψη υποστηρίζεται σχετικά με την αγγλική γλώσσα; Πώς αυτή σχετίζεται με τον προβληματισμό που διατυπώνεται για την ελληνική γλώσσα; (60-80 λέξεις)

(μονάδες 15)

Α2 (μονάδες 10)

Α2. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο του πρώτου κειμένου.

(μονάδες 10)

Α2. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της δεύτερης παραγράφου του δεύτερου κειμένου.

(μονάδες 10)

Α2. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη παράγραφο του πρώτου κειμένου;

(μονάδες 10)

Β1 (μονάδες 10)

Β1. Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις λέξεις με έντονη γραφή του πρώτου κειμένου: προσφοράς, ανισότητες, εξέλιξη, βελτιώνει, ενώσει.

(μονάδες 10)

Β1. Να συντάξετε μία παραγράφο 60-80 λέξεων στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις/φράσεις του κειμένου με έντονη γραφή: μακραίωνη, Νεοελληνική γλώσσα, υιοθετούσε, πλήττεται, αφανισμό.

(μονάδες 10)

Β1. Σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων να εξηγήσετε τη φράση του πρώτου κειμένου «η ψηφιακή εποχή είναι ό,τι πρέπει για την Ελλάδα».

(μονάδες 10)

Β2 (μονάδες 15)

Β2. «Tο διαδίκτυο θα ενώσει Ελλαδίτες και αποδήμους». Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

(μονάδες 15)

Β2. Να επισημάνετε τις λέξεις του δευτέρου κειμένου που δεν έχουν ελληνική προέλευση και να εξηγήσετε τον λόγο για τον οποίο ο συγγραφέας τις εντάσσει στο κείμενό του.

(μονάδες 15)

Β2. Να επισημάνετε ποιες από τις λέξεις των δύο κειμένων με έντονη γραφή στις φράσεις που ακολουθούν χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική και ποιες με μεταφορική σημασία:

Πρώτο κείμενο:

«Μιλώντας το 1997 δύο προφήτες του κυβερνοχώρου»

Δεύτερο κείμενο:

«οι Άγγλοι παραπονιούνται για τη σταδιακή καταστροφή της γλώσσας»

«Η ελληνική γλώσσα ανέκαθεν υιοθετούσε λέξεις»

(μονάδες 15)

Γ (μονάδες 50)

Σε άρθρο που θα συντάξετε για την εφημερίδα του σχολείου σας να προτείνετε τρόπους με τους οποίους η αξιοποίηση του διαδικτύου μπορεί να συμβάλει στην καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας (350-400 λέξεις).

(μονάδες 50)

πηγή : http://exams-repo.cti.gr/

"Το μοιρολόγι της φώκιας", Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ερωτήσεις

1.      Να προσδιοριστούν ο τόπος και ο χρόνος της αφηγηματικής δράσης και να διερευνηθεί πώς συμβάλλουν στη δημιουργία της συνολικής ατμόσφαιρας.

2.       Να γίνει αναφορά στα δρώντα πρόσωπα (γρια-Λούκαινα, Ακριβούλα, βοσκός) και στην ξεχωριστή, ποιητική και συμβολική υπόσταση που αποκτά η φώκια, η οποία πονάει για τον πνιγμό της Ακριβούλας και θρηνεί.

3.       Να προσεχθεί η αντιπαράθεση ζωής και θανάτου στο διήγημα και οι εικόνες που τη συνθέτουν.

4.      Να επισημανθεί το ανθρώπινο μοιρολόι, με το οποίο αρχίζει το διήγημα, και το μοιρολόι της φώκιας στο τέλος. Να σχολιαστούν οι διαφορές ανάμεσά τους (το πρώτο αναφέρεται στο παρελθόν, σε αλλεπάλληλους θανάτους μακρινούς, το δεύτερο σηματοδοτεί το τώρα, το παρόν).

5.      Να επισημανθεί το στοιχείο της τραγικής ειρωνείας, όταν η γρια-Λούκαινα αποδίδει τον θόρυβο από την πτώση στη θάλασσα της Ακριβούλας σε βράχο που πέταξε ο βοσκός.

6.      Να σχολιαστεί τι επιτυγχάνει η τριτοπρόσωπη αφήγηση από έναν παντογνώστη αφηγητή και η ευθύγραμμη εξέλιξη της υποτυπώδους δράσης που κορυφώνεται στον πνιγμό της Ακριβούλας.

7.      Να γίνει αναφορά στη λεπτομερειακή περιγραφή του τοπίου και στη σκιαγράφηση της γριάς Λούκαινας και των ενεργειών και συναισθημάτων της, που αποδίδονται με τη χρήση του παρατατικού χρόνου. Να συζητηθεί ο συνδυασμός του ρεαλιστικού στοιχείου με το ποιητικό στο διήγημα.

8.      Να σχολιαστεί η κατακλείδα του διηγήματος, οι τελευταίοι στίχοι από το μοιρολόι της φώκιας, που απηχούν την κοσμοαντίληψη του Παπαδιαμάντη, τη φιλοσοφική εγκαρτέρηση μπροστά στα βάσανα της ζωής που συνεχίζεται στον αέναο ρυθμό της.

9.      Να συγκρίνετε τη μορφή της γριάς Λούκαινας με τη μορφή της Χαδούλας της Φραγκογιαννούς, όπως αυτή διαγράφεται μέσα από τα αποσπάσματα της Φόνισσας στα Κ.Ν.Λ.

10.  Να σχολιαστούν οι στίχοι του μοιρολογιού της φώκιας.

11.  Να περιγράψετε την Ακριβούλα και να αναφερθείτε στο συμβολισμό που εμπεριέχει η κάθοδός της στο μονοπάτι.

12.  Ποια λαογραφικά στοιχεία αναδεικνύονται στο διήγημα;

13.  Παράλληλο κείμενο : α) Να συγκρίνετε τον ελεγειακό θρηνητικό τόνο και των δύο ποιητικών κειμένων. β) Να περιγράψετε τις εικόνες των κειμένων (παπαδιαμαντικού και επιγράμματος),επιχειρώντας μια μεταξύ τους σύγκριση.

Ξενοκρίτου Ροδίου

Αρμύρα στάζουν τα μαλλιά σου, κόρη δύσμοιρη.

Ναυάγησες και χάθηκες στον πόντο, Λυσιδίκη.

Τη θάλασσα σαν είδες ν’ αγριεύει, τρόμαξες

και ρίχτηκες στα κύματα από το κοίλο πλοίο.

Τώρα, τ’ όνομά σου δηλώνει ο τάφος, την πατρίδα σου την Κύμη,

πλην τα οστά σου κύμα ψυχρό της ακτής τα λευκαίνει.

Πικρό κακό για τον πατέρα σου τον Αριστόμαχο: σε γάμο

σε οδηγούσε, μα μήτε κόρη μήτε και νεκρή σε πήγε.

(Παλατινή Ανθολογία, VII 291. Επιτάφιος Λόγος, Αρχαία Ελληνικά Επιγράμματα.

Μετάφραση και επίμετρο Παντελής Μπουκάλας, Αθήνα: Άγρα, σελ. 49).

Κριτική

Τα επισφαλή ανθρώπινα στο παπαδιαμαντικό σύμπαν

«Μια απέραντη συμπόνια, πιο χτυπητή ακόμα στην περίπτωση της Ακριβούλας, όπου πια οι άνθρωποι, έτσι κι αλλιώς, χωρίς να το θέλουν, παρουσιάζονται αδιάφοροι για το χαμό της μικρούλας, που βυθίζεται μέσα στα κύματα, τη στιγμή που ίσια ίσια βυθίζεται κι ο ήλιος, ενώ το μοιρολόι για έναν τέτοιο χαμό αναλαμβάνει να το πει μια φώκια, μια απλή συμπονετική φώκια και κανείς άλλος. Εδώ θαυμάζει κανείς τις σκηνοθετικές ικανότητες του διηγηματογράφου. Παρουσιάζει την ανθρωπότητα να λειτουργεί εξακολουθητικά σαν μια μηχανή άψυχη: ο βοσκός παίζει το σουραύλι του, η γριά Λούκαινα φορτωμένη την αβασταγή της ανεβαίνει στο μονοπάτι και η γολέτα βολτατζάρει στο λιμάνι. Συνεχώς η δυσπιστία προς την ασφάλεια που μπορεί να προσφέρει το έδαφος των ανθρωπίνων είναι —και με πολύ έντονο τρόπο— αναπτυγμένη στον Παπαδιαμάντη. Αλλά και το πάτημα του άλλου του ποδιού στα πέραν του κόσμου τούτου, πολύ σταθερό. Η επί γης ευτυχία είναι μια στιγμούλα και η στιγμούλα αυτή είναι ένα σκαλοπάτι για να περάσεις από το άλλο μέρος, το μέρος του θανάτου».

(Ελύτης Ο., 1992, «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη», στο Εν Λευκώ,

Αθήνα: Ίκαρος, σελ. 61)

Η «σατανική παγίδευση» της Ακριβούλας

«Εντυπωσιακό μέσο στη σύνθεση του διηγήματος είναι η τραγική πλοκή: η “περιπέτεια” και η “δραματική ειρωνεία” είναι δομικά στοιχεία. Τα πρόσωπα συνεργούν από άγνοια, γίνονται ενεργούμενα μιας μοιραίας σατανικής μηχανής, η οποία στήνεται τεχνικότατα, για να παγιδεύσει το αθώο θύμα, την Ακριβούλα, και να το οδηγήσει ανυπεράσπιστο στους βρόγχους του θανάτου. Όλα παγιδεύουν: οι άνθρωποι, η ώρα (αμφιλύκη), ο τόπος, η παιδική περιέργεια και αθωότητα, ο ήχος της φλογέρας, τα αρχαία πένθη της Λούκαινας — όλα μετατρέπονται σε μοιραίες δυνάμεις. Προπάντων όμως οι άνθρωποι, η ίδια η γιαγιά της Ακριβούλας, η γριά Λούκαινα, η προσωποποίηση του πένθους, το ζωντανό κοιμητήρι που είχε μέσα της έξι μνημούρια — πέντε των παιδιών της και ένα του άντρα της. Θα νόμιζε κανείς, όπως άλλωστε υποβάλλεται αυτή η σκέψη, ότι ο “Χάρος ο αχόρταγος” δεν πρόκειται να πάρει άλλο λάφυρο από τη γριά Λούκαινα, που έφτασε στο έσχατο όριο του πένθους. Όμως έχουν έτσι τα πράγματα; Το βάθος της ανθρώπινης συμφοράς είναι απύθμενο. Μένει η Ακριβούλα, το τελευταίο παραπλανημένο και

ανυποψίαστο θύμα».

(Παγανός Γ., 1993, Η νεοελληνική πεζογραφία, Αθήνα: Κώδικας, τόμ. Β΄, σελ. 129-130)

πηγή : http://ebooks.edu.gr/

δικτυογραφία

http://www.edutv.gr/component/k2/aleksandros-papadiamantis-to-moirologi-tis-fokias

http://www.papadiamantis.org/

http://papadiamantis.net/

Το βίντεο αυτό πήρε το πρώτο βραβείο της κριτικής επιτροπής στον Πανελλαδικό Μαθητικό Λογοτεχνικό Διαγωνισμό: «Παπαδιαμάντης - Ελύτης- Γκάτσος -Τσίρκας: 100 χρόνια μετά!!!», που οργάνωσε η Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση.

http://estamou.blogspot.gr/2010/11/blog-post_18.html

Εισαγωγή στη Λογοτεχνία, Α΄ Λυκείου

εισαγωγή στη λογοτεχνία α΄ λυκείου from zazagina

πηγές για το δημοτικό τραγούδι

http://www.myriobiblos.gr/afieromata/dimotiko/texts.html

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B9

http://culture.thessaloniki-portal.gr/2013/11/to-dimotiko-tragoudii-paraloges-linos-politis

http://laikiparadosi.blogspot.gr/2013/06/h.html

http://www.odyssey.com.cy/main/default.aspx?it=1&tabid=138&itemid=837

Phantom of Scotland

Με τίτλο «Phantom of Scotland» ο Sulaiman Sibai κατάφερε να συλλάβει το μεγαλείο των τοπίων της Σκωτίας από ψηλά και να μας το παρουσιάσει σε μόλις 4 λεπτά. Μια μαγευτική διαδρομή σε καταπράσινες πεδιάδες, ποτάμια και αξιοθέατα που εντυπωσιάζει και αποκαλύπτει όλη την ομορφιά της χώρας αυτής. Μια ματιά στο ακόλουθο βίντεο θα σας μεταφέρει νοερά σε έναν εξαιρετικό κόσμο…

https://gr.news.yahoo.com/

The Phantom of Scotland from Sulaiman Sibai on Vimeo.

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 - Ένα μήνυμα ελευθερίας για την Ευρώπη

Ελληνική Επανάσταση, 1821 from zazagina

περίληψη - συνοχή κειμένου

ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ – ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Α. Για να γράψουμε πλαγιότιτλους

¶ Διαβάζουμε προσεκτικά την παράγραφο και εντοπίζουμε τη βασική τη βασική της ιδέα

¶ Εντοπίζουμε και υπογραμμίζουμε τις λέξεις – κλειδιά της παραγράφου

¶ Με βάση τις λέξεις κλειδιά γράφουμε τον πλαγιότιτλο προσέχοντας να αποδίδει σύντομα, περιεκτικά και με σαφήνεια το νόημα της παραγράφου

Β. Για να γράψουμε περίληψη

¶ Διαβάζουμε τον τίτλο του κειμένου

¶ Διαβάζουμε προσεκτικά το κείμενο

¶ Εντοπίζουμε το θεματικό κέντρο (συνήθως στη θεματική περίοδο)

¶ Σημειώνουμε τις λέξεις κλειδιά κάθε παραγράφου

¶ Γράφουμε πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο

¶ Γράφουμε περίληψη προσέχοντας

- να ξεκινήσουμε με αναφορά στο κείμενο και το συγγραφέα

            -   να καταγράψουμε μόνο τις αναγκαίες πληροφορίες

-   να χρησιμοποιήσουμε πληροφοριακό ύφος χωρίς να σχολιάσουμε το κείμενο

-  να εφαρμόσουμε τους γλωσσικούς κανόνες (ορθογραφία, στίξη, σύνταξη, λεξιλόγιο)

-   να τηρήσουμε το όριο των λέξεων που έχει δοθεί

-   συνήθως η περίληψη έχει τυπικό ύφος, το οποίο επιτυγχάνεται με τη χρήση του γ΄ προσώπου ή του α΄ πληθυντικού.

Δ. Λέξεις και εκφράσεις που εξασφαλίζουν συνοχή στην περίληψη

¶ Πρόλογος : στην αρχή, στον πρόλογο, το κείμενο μας ενημερώνει για, αναφέρεται σε, ο συγγραφέας ασχολείται με, αναφέρεται σε, εξετάζει

¶ Κύριο μέρος : στη συνέχεια, ύστερα, έπειτα…, στο κύριο μέρος…, ο συγγραφέας αναφέρει, επισημαίνει, σημειώνει, τονίζει, υπογραμμίζει, ισχυρίζεται, πιστεύει, παρατηρεί, διαπιστώνει, προσδιορίζει, αποσαφηνίζει, διευκρινίζει, επεξηγεί, αιτιολογεί δικαιολογεί, συγκρίνει, αντιπαραθέτει, υπερασπίζεται, συμφωνεί, ταυτίζεται, απορρίπτει, αντικρούει, δείχνει, αποδεικνύει, συμπληρώνει, προσθέτει

¶ Επίλογος : τέλος, τελικά, συμπερασματικά, εν κατακλείδι, κλείνοντας, ολοκληρώνοντας, ο συγγραφέας καταλήγει, συμπεραίνει

ΠΡΟΣΟΧΗ : γράφουμε την περίληψη ενός κειμένου σε μία παράγραφο (όσες παραγράφους κι αν έχει το κείμενο)

ΣΥΝΟΧΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

            Όλα τα επιχειρήματα και οι αποδείξεις μας επιβάλλεται να συνδέονται νοηματικά και λογικά με την ιδέα, άποψη ή τη θέση που έχουμε αναφέρει στη θεματική πρόταση. Μόνο τότε η  παράγραφος έχει ενότητα.

            Μηχανισμοί συνοχής είναι :

1.     η χρήση διαρθρωτικών (συνδετικών λέξεων ή φράσεων)

¶ προσθήκη. Ακόμα, επίσης ομοίως, επιπλέον, επιπροσθέτως, εξάλλου, ταυτόχρονα, εκτός από τα παραπάνω, ας σημειωθεί ακόμη ότι, το ίδιο συμβαίνει και, εκτός από αυτά, συμπληρωματικά, θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε, αν σε αυτά προσθέσουμε…

¶ ταξινόμηση, διαίρεση. Από το ένα μέρος - από το άλλο, κατά πρώτο λόγο - κατά δεύτερο, πρώτα - ύστερα, αφενός - αφετέρου, όχι μόνο - αλλά και, όπως - έτσι…

¶ γενίκευση.  γενικά, γενικότερα, ευρύτερα, τις περισσότερες φορές…

¶ Αντίθεση. Όμως, ενώ, αλλά, ωστόσο, αντίστροφα, αντίθετα, εντούτοις, απεναντίας, από την άλλη πλευρά, και όμως, παρόλα αυτά, παρόλο που, εξάλλου, σε αντίθετη περίπτωση…

¶ επεξήγηση.  δηλαδή, με άλλα λόγια, πιο συγκεκριμένα, σαφέστερα, αυτό σημαίνει, λόγου χάρη, για παράδειγμα, παραδείγματος χάρη, για να γίνει πιο σαφές, καλό είναι να διευκρινίσουμε, με άλλα λόγια…

¶ Συμπέρασμα. Άρα, επομένως, συνεπώς, ώστε, λοιπόν, καταλήγοντας, συμπερασματικά, καταληκτικά, συνοψίζοντας, συγκεφαλαιώνοντας, διαφαίνεται, τελικά, όπως προκύπτει, κατά συνέπεια, καθίσταται φανερό, σύμφωνα με τα παραπάνω, για να συνοψίσουμε, ως συμπέρασμα, συνακόλουθο όλων αυτών, αυτό έχει ως αποτέλεσμα…

¶ αιτιολόγηση. Γι’αυτό, γι’αυτό το λόγο, γιατί, διότι, επειδή, εξαιτίας, αυτό οφείλεται ένας ακόμη λόγος …

¶ Όρος-Προϋπόθεση. Με την προϋπόθεση ότι, εκτός αν, σε περίπτωση που, με το δεδομένο, με τη δέσμευση, εφόσον, φτάνει να…

¶ Διάζευξη. Είτε------είτε, ούτε-------ούτε, ή-----ή.

¶ Έμφαση. Το σημαντικότερο απ’ όλα, το κυριότερο όμως είναι, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, θα πρέπει να τονιστεί, αξίζει να σημειωθεί, εκείνο που προέχει, ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται.

¶ χρονική σχέση. αρχικά, όταν, έπειτα, πριν, ενώ, πρώτα, καταρχάς, ύστερα, προηγουμένως, στη συνέχεια, τώρα, αφότου, συγχρόνως, ταυτόχρονα, στην αρχή, καθώς, σήμερα, αμέσως, αργότερα, τελικά, τέλος…

¶ τοπική σχέση. εκεί, εδώ, μέσα, κοντά…

2.     χρήση αντωνυμιών : αυτός, εκείνος, άλλος, ο οποίος, που αναφέρονται σε όρους προηγούμενων προτάσεων ή περιόδων.

3.     η επανάληψη λέξης ή φράσης : επαναλαμβάνονται λέξεις ή φράσεις προηγούμενης πρότασης ή παραγράφου, αυτούσιες ή συνώνυμές τους.

4.     χρήση λέξεων που έχουν νοηματική συγγένεια ή συνάφεια με τέτοιο τρόπο, ώστε να θεωρείται περιττή η χρήση διαρθρωτικών λέξεων ή φράσεων.

 Εργασία

Αφού μελετήσετε το ακόλουθο κείμενο : α) να εντοπίσετε τις διαρθρωτικές λέξεις, β) να κάνετε το διάγραμμα του κειμένου, γ) να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100 – 120 λέξεις).

Ερμούπολη της Σύρου

Ερμούπολη της Σύρου, η «Αρχόντισσα των Κυκλάδων». Μια νησιώτικη πόλη με ξεχωριστή ταυτότητα, απαστράπτουσα στο εκτυφλωτικό φως του Αιγαίου και επιβλητική χάρη στα εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά μνημεία της, που μαρτυρούν την αίγλη του παρελθόντος της.

Η πόλη ονομάστηκε έτσι προς τιμή του αρχαίου θεού του εμπορίου Ερμή από τους πρώτους οικιστές της, πρόσφυγες εμπόρους που ήρθαν σταδιακά μετά την επανάσταση του 1821 στο νησί από τη Μικρά Ασία, τη Χίο, την Κάσο, τα Ψαρά και την Κρήτη, αναζητώντας ασφάλεια. Οι ιστορικές συνθήκες που οδήγησαν στην ίδρυση της Ερμούπολης συνέβαλαν και στη συγκρότηση της ιδιαίτερης κοινωνικής και πολιτισμικής φυσιογνωμίας της. Έτσι, αναπτύχθηκε στους κόλπους της μια δυναμική, νεωτερική και καθαρά εξευρωπαϊσμένη αστική τάξη με διάχυτες επιρροές από τις ιδεολογικές αρχές του φιλελευθερισμού και του διαφωτισμού, αλλά και από τον ιδιόμορφο καθολικισμό μεγάλης μερίδας των κατοίκων της.

Τα πρώτα χρόνια του νέου ελληνικού κράτους, το λιμάνι της Ερμούπολης έγινε το πρώτο εμπορικό λιμάνι της Ελλάδας και σπουδαίο κέντρο του διαμετακομιστικού εμπορίου της Ανατολικής Μεσογείου. Γι’ αυτό και κατά την περίοδο 1840-1880 η Ερμούπολη αναπτύχθηκε ραγδαία και μετατράπηκε σε μια κοσμοπολίτικη πόλη. Ακολούθησαν στη δεκαετία του 1880 χρόνια μαρασμού, λόγω της ανάπτυξης άλλων ελληνικών λιμανιών, κυρίως του Πειραιά. Ωστόσο, από τα μέσα του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε στην ακτή της Ερμούπολης μία μεγάλη βιομηχανική ζώνη και άρχισε μια μακρά περίοδος ανάκαμψης, η οποία διήρκεσε μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. Στο τέλος, όμως, του μεσοπολέμου τα εργοστάσια έκλεισαν και το λιμάνι της πόλης νέκρωσε.

Αναμφισβήτητα, τον λογοτεχνικό ιστό της πόλης και των ιστορικών αλλαγών της πλέκουν πολλά και ποικίλα λογοτεχνικά κείμενα, ποιητικά και πεζά, γραμμένα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και με διαφορετική τεχνοτροπία κυρίως από ανθρώπους που έζησαν και περπάτησαν στα στενά της. Σε αρκετά από αυτά, που ανθολογούνται και εδώ, η Ερμούπολη δε διαχωρίζεται από το νησί της Σύρου, ταυτίζεται με αυτό. Σε άλλα, πάλι, είναι εμφανή συγκεκριμένα γεωγραφικά σημεία της πόλης της Ερμούπολης και της γύρω περιοχής. Η πολυκύμαντη στο πέρασμα του χρόνου ανθρωπογεωγραφία της με την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της ανασυντίθεται μέσα από τα ανθολογημένα λογοτεχνικά κείμενα, τα επιλεγμένα τραγούδια και βίντεο, αλλά και τις άφθονες εικόνες, που συνιστούν κυρίως πανοραμικές απόψεις περιοχών της ή φωτογραφικές απεικονίσεις οδών, πλατειών, κτισμάτων και κατοίκων της σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Δε μένει παρά να επιχειρήσουμε να διακρίνουμε τις πολλαπλές, άλλοτε συγκρουόμενες και άλλοτε αλληλοεπικαλυπτόμενες όψεις της κατά τη διάρκεια της ψηφιακής μας περιήγησης.

http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/urban/browse.html?urb=14

ύλη μαθημάτων Α΄ και Β΄ ημερησίων ΓΕΛ και Α΄, Β΄ και Γ΄ εσπερινών ΓΕΛ

Οδηγίες για την ύλη των μαθημάτων Α΄ και Β΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου στον παρακάτω σύνδεσμο

http://didefth.gr/new/mathimata/8363/

τα φύλα στη λογοτεχνία

φάση : πριν την ανάγνωση

"τα δύο φύλα" on PhotoPeach

τα φύλα στη λογοτεχνία from zazagina

το προξενιό και το θέμα της προίκας στον ελληνικό κινηματογράφο

Η Μάρθα Καραγιάννη ερμηνεύει "Ο άνδρας που θα παντρευτώ" από την ταινία ''Γοργόνες και μάγκες'' (1968) σε σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη.

Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

Μουσική: Μίμης Πλέσσας.

"Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου", Γ. Βιζυηνός

"Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου", Γ. Βιζυηνός from zazagina

βιογραφικά του Γ. Βιζυηνού

ολόκληρο το διήγημα

Οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων Γενικού Λυκείου

Οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων Γενικής Παιδείας και Επιλογής της Γ΄ τάξης του Γενικού Λυκείου και της Δ΄ τάξης του Εσπερινού Γενικού Λυκείου στον ακόλουθο σύνδεσμο

http://didefth.gr/new/mathimata/8187/

οδηγίες για τη διδασκαλία θεωρητικών μαθημάτων γυμνασίου

οδηγίες για τη διδασκαλία θεωρητικών μαθημάτων ημερησίων και εσπερινών γυμνασίων για το σχολικό έτος 2014 -2015 στον παρακάτω σύνδεσμο

http://didefth.gr/new/mathimata/8194/

Σι ύφεση, Ταινία Μικρού Μήκους

«Χτίζοντας ένα πολύχρωμο σχολείο»

Ταινία μικρού μήκους με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό.

Η ταινία λαμβάνει μέρος στον διαγωνισμό δημιουργίας ταινίας μικρού μήκους του ΕΠΑΔΙΠΕ με θέμα "ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ ΣΧΟΛΕΙΟ".

Anti - bullying short film. The film takes part in a competition to create a short film organised by EPADIPE. The contest's subject is: "BUILDING A COLORFUL SCHOOL".

Το Συνέδριο της Βιέννης (1814 - 1815)

Το Συνέδριο Ειρήνης της Βιέννης (1814 -1815) (σελ 9 – 12)

Το Συνέδριο της Βιέννης», πίνακας του Ιζαμπέ (Isabey, 1819). Διακρίνονται όρθιοι από αριστερά προς δεξιά οι: Γουέλινγκτον, Λόμπου ντα Σιλβέιρα, Σαλντάνια ντα Γκάμα, Λέβενγιελμ, Νοάιγ, Μέττερνιχ, Λα Τουρ ντυ Πεν, Νέσελροντ, Ντάλμπεργκ, Ρασουμόφσκι, Στιούαρτ, Κλάνκαρτυ, Βάκεν, Γκεντς, Χούμπολτ και Κάθκαρτ. Καθήμενοι από αριστερά οι: Χάρτεμπεργκ, Πλμέλα, Κάστερκ, Βέσενμπεργκ, Λαμπραντόρ, Τελεϋράνδος και Στάκελμπεργκ.

Τσάρος Αλέξανδρος Α΄

Καγκελάριος Μέτερνιχ

Ερωτήσεις

1. Ποιες δυνάμεις συγκαλούν το Συνέδριο της Βιέννης το 1814;
2. Ποιοι ήταν οι στόχοι του Συνεδρίου;
3. Ποιοι ήταν οι εκπρόσωποι του παλιού καθεστώτος και ποια τα πιστεύω τους;
4. Να δώσετε τον ορισμό των όρων : Παλινόρθωση, Παλαιό καθεστώς, Πολυεθνικές Αυτοκρατορίες,  λαός, έθνος.
5. Ποιες ήταν οι πολιτικές απόψεις του Μέττερνιχ;
6. Ποιες προϋποθέσεις δημιούργησαν οι τρεις ισχυροί άνδρες του Συνεδρίου της Βιέννης για τη διατήρηση της ισορροπίας ισχύος στην Ευρώπη;
7. Πώς απείλησε ο Ναπολέοντας το Συνέδριο της Βιέννης και τι συνέβη στη συνέχεια;
8. Να δώσετε τον ορισμό των όρων : Ιερά Συμμαχία, Ευρωπαϊκή Συμφωνία.
9. Ποια μηνύματα άσκησαν στους λαούς της Ευρώπης τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης;

Το Συνέδριο (της Βιέννης) χορεύει. Γκραβούρα εποχής τον Φοσεβάλ. Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη. 

Ιερά Συμμαχία

λεξικό Τριανταφυλλίδη – όροι ενότητας

πηγή  

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html

έθνος το [éθnos] Ο46 : σύνολο ανθρώπων που διακρίνεται και θέλει να διακρίνεται ως τέτοιο με βάση μια μακρόχρονη συνοίκηση στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, μια κοινή ιστορική και πολιτιστική εξέλιξη, μια (υποθετική ή πραγματική) φυλετική ομοιογένεια· (πρβ. εθνότητα, λαός, γένος, φυλή): Γαλλικό / γερμανικό / αμερικανικό ~. Tο ~ των Ελλήνων. H ιστορία / οι παραδόσεις / η γλώσσα / ο πολιτισμός / το παρελθόν / το μέλλον ενός έθνους. Tα ιδεώδη / τα ιδανικά / τα οράματα ενός έθνους. H ελευθερία / η ανεξαρτησία / οι αγώνες ενός έθνους. H πνευματική / η πολιτική ηγεσία του έθνους. Οργανισμός Hνωμένων Εθνών (ΟHΕ).

[λόγ. < αρχ. ἔθνος `κοπάδι, ομάδα ανθρώπων, έθνος΄ (ελνστ. ἔθνη `οι μη Ιουδαίοι (σημ. από τα αραμ.), οι μη Χριστιανοί΄) & σημδ. γαλλ. nation]

λαός ο [laós] Ο17 : σύνολο ανθρώπων που αποτελούν ενότητα με βάση ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά ή συνεκτικά στοιχεία. 1α. οι κάτοικοι μιας χώρας, πόλης, περιοχής· πληθυσμός: Ο ~ της Ελλάδας / της Aθήνας / της Mακεδονίας. || το σύνολο του πληθυσμού ενός κράτους: Διάγγελμα του πρωθυπουργού προς το λαό. Kάθε ~ έχει τους ηγέτες που του ταιριάζουν. β. οι κάτοικοι, οι πληθυσμοί ευρύτερων περιοχών: Οι λαοί της Aσίας / της Aφρικής / της Δύσης / της Mεσογείου. 2. οι κάτοικοι καθορισμένου χώρου με κάποια κοινά στοιχεία (ιστορία, παραδόσεις, έθιμα, θεσμούς, συνείδηση κ.ά.): Πρωτόγονοι / πολιτισμένοι λαοί. Γλώσσα / λογοτεχνία / τέχνη ενός λαού. Ήθη και έθιμα του ελληνικού λαού. 3. το τμή μα του πληθυσμού, των πολιτών που δε μετέχει στη διεύθυνση της κοινωνίας και στην άσκηση της εξουσίας, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από το κράτος, τους θεσμούς και τους μηχανισμούς του: H κυβέρνηση δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει όσα υποσχέθηκε στο λαό. ΦΡ φωνή* λαού, οργή Θεού. || οι υπήκοοι: Ο βασιλιάς και ο ~ του. 4. οι κοινωνικές τάξεις που χαρακτηρίζονται από μικρό εισόδημα ή και χαμηλό μορφωτικό, πολιτιστικό επίπεδο· κοσμάκης: Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι κι ο ~ πεινάει. H τέχνη πρέπει ν΄ απευθύνεται σ΄ όλο το λαό κι όχι σε λίγους μορφωμένους και ειδικούς. (έκφρ.) παιδί* του λαού.

[λόγ. < αρχ. λαός]

αυτοδιάθεση η [aftoδiáθesi] Ο33 : το δικαίωμα κάθε λαού να ρυθμίζει ελεύθερα το πολιτικό του μέλλον: Ο σεβασμός της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών ενισχύει την παγκόσμια ειρήνη.

[λόγ. αυτο- + διάθε(σις) -ση μτφρδ. γαλλ. autodétermination (auto- = αυτο-)]

πηγές

για τις  έννοιες : έθνος, λαός

http://foundation.parliament.gr/VoulhFoundation/VoulhFoundationPortal/images/site_content/voulhFoundation/file/Ekpaideytika%20New/nazismos/0_4nazismos.pdf

για το Συνέδριο της Βιέννης

http://tvxs.gr/news/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1/09061815-%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%81%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%B9%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7%CF%82

http://users.sch.gr/symfo/sholio/istoria/c/09.sinedrio-vienis.htm

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B9%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82

http://www.istorikathemata.com/2013/09/The-treaty-of-the-holy-alliance-and-how-the-principals-of-christendom-are-used-in-national-relations.html

για το Μέτερνιχ

http://www.mixanitouxronou.gr/metternich-o-afstriakos-kagkelarios-pou-polemise-tous-ellines/

Παράθεμα

“Αποφασιστικό ρόλο έπαιξε στο συνέδριο ο αινιγματικός αυτοκράτορας της Ρωσίας, η οποία ήταν η μεγαλύτερη χερσαία δύναμη της εποχής. Ο Αλέξανδρος επιθυμούσε να κρατήσει την Πολωνία, ευνοούσε την εισαγωγή συνταγματικών θεσμών στην Ευρώπη και πρότεινε τη δημιουργία ενός διεθνούς συστήματος συλλογικής ασφάλειας. Από την πλευρά τους ο Μέτερνιχ και ο Κάσλρη, καθώς και ο υπουργός εξωτερικών της Γαλλίας Ταλλεϋράνδος επιδίωκαν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για τη διατήρηση μόνιμης ισορροπίας ισχύος στην ήπειρο. Αριστοκράτες του παλαιού καθεστώτος και οι τρεις, προσήγγιζαν το πρόβλημα της ευρωπαϊκής ασφάλειας με τις μεθόδους και τους στόχους της παραδοσιακής διπλωματίας. Πρωταρχικός τους στόχος ήταν η διατήρηση της ειρήνης και η προστασία της ανεξαρτησίας των ευρωπαϊκών χωρών με την αποφυγή της κυριαρχίας μιας μεγάλης δυνάμεως. Για ν’ αποφευχθεί το ενδεχόμενο κυριαρχίας, όπως αυτής που είχε επιβάλει ο Ναπολέων, ήταν ανάγκη να κατανεμηθεί η ισχύς, με τη μέθοδο της αφαιρέσεως ή προσθήκης εδαφών από τη μια επικράτεια στην άλλη και την επίβλεψη των μεταξύ τους σχέσεων από τις μεγάλες δυνάμεις” .

Ι. Κολιόπουλος, Νεώτερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 1789-1945,

Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 1993, σσ. 80-81.

Ο Ναπολέων διαβαίνει τις Άλπεις, έργο του Νταβίντ, Μουσείο του Φρουρίου Μαλμαιζόν.