αρχαία ελληνικά β΄ γυμνασίου
συντακτικό ενοτήτων 14, 15, 16, 17
ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ
Α)
ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ
- Παράθεση. Ἐνταῦθα ἀφικνεῖται Ἐπύαξα ἡ Συεννέσιος γυνή.
- Επεξήγηση. Περικλῆς ἐγένετο μαθητής δύο διδασκάλων, Αναξαγόρου καί Δάμωνος.
- Επιθετικός προσδιορισμός. Τά προαχθέντα ἔργα. Τοιαῦτα ἔργα. Χίλιοι στρατιῶται. Ὁ Πηνειός ποταμός. Ἄνδρες Ἀθηναῖοι. Ὁ τῶν Ἀθηναίων δῆμος. Ἡ ἄγαν ἐλευθερία . Αἱ μετά δόξης ἡδοναί.
- Κατηγορηματικός προσδιορισμός. Ἀγησίλαος ἐκέλευσε φαιδρῷ τῷ προσώπῳ. Πᾶσα πόλις.
Β) ΕΤΕΡΟΠΤΩΤΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ
α)
σε γενική
- Γενική κτητική. Αἱ ἀρεταί τῶν ἀνδρῶν.
- Γενική του δημιουργού. Οἱ νόμοι του Σόλωνος.
- Γενική διαιρετική. Τινές τῶν στρατιωτῶν.
- Γενική της αξίας. Δέκα τῶν νεῶν .
- Γενική της αιτίας. Ὑπόδικος φόνου.
- Γενική της ύλης ή του περιεχομένου. Τεῖχος λίθου. Ἅμαξα σίτου.
- Γενική της ιδιότητας. Παῖς τριῶν ἐτῶν.
- Γενική υποκειμενική. Ἡ νίκη τῶν Ἑλλήνων
- Γενική αντικειμενική. Ἡ διάβασις του πελάγους. ( με γενική αντικειμενική συντάσσονται επίθετα που δηλώνουν : επιμέλεια ή αμέλεια, εμπειρία ή απειρία, συμμετοχή, πλησμνή, φειδώ ή αφειδία,μνήμη ή λήθη, έναρξη ή λήξη, χωρισμό, απαλλαγή, διαφορά).
- Γενική συγκριτική. Πατρός τε μητρός καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστι ἡ πατρίς. ( η γενική που συνάπτεται με συγκριτικό βαθμό είναι συγκριτική ενώ με υπερθετικό βαθμό διαιρετική)
β) σε
δοτική
- Δοτική της αναφοράς. Πάντες ἐρρωμενέστατοι ταῖς ψυχαῖς ἦσαν.
- Δοτική αντικειμενική. Πολλοί ἦσαν πολέμιοι ἡμῖν. (με δοτική αντικειμενική συντάσσονται τα επίθετα που δηλώνουν : φιλία ή έχθρα, ωφέλεια ή βλάβη, ευπείθεια ή υποταγή, το αρμόζον ή το πρέπον, ισότητα ή ομοιότητα, ταυτότητα ή συμφωνία, ακολουθία ή διαδοχή, προσέγγιση ή μίξη, και τα σύνθετα με τις προθέσεις ἐν, σύν )
γ) σε
αιτιατική
- Αιτιατική της αναφοράς. Οὗτος ἤν ἱκανός τήν γνώμην.
Οι πλάγιες πτώσεις με επιφωνήματα και
επιρρήματα
- γενική διαιρετική. Τρίς του ἔτους.
- γενική της αφετηρίας ή της αναφοράς. Πολλοίἔξω τῆς πόλεως ἦσαν.
- γενική αιτίας (με επιφωνήματα). Οἴμοι τῆς σῆς ἀνοίας.
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ
Επιρρηματικοί
προσδιορισμοί είναι : τα επιρρήματα, οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί, οι πλάγιες
πτώσεις ονομάτων, οι επιρρηματικές προτάσεις, οι επιρρηματικές μετοχές, το
απαρέμφατο του σκοπού ή του αποτελέσματος, το επιρρηματικό κατηγορούμενο.
α)
Επιρρήματα
- τοπικά : ὅπου, αὐτοῦ, οἴκοι, ἐγγύς, ἐνταῦθα, ἔνδον, ἐντεῦθεν, ἐκεῖθεν,
- χρονικά : τότε, ὕστερον, ἀεί, νῦν, ὀψέ,
- τροπικά : οὕτως, ἄλλως, ἡδέως, δρόμῳ, σιγῇ, δημοσία
- ποσοτικά : μάλα, μᾶλλον, πολλάκις, σφοδρᾷ, ὀλίγον, πλεῖστον, πολύ
β)
εμπρόθετοι προσδιορισμοί
Οι
εμπρόθετοι προσδιορισμοί εκφέρονται με πρόθεση που συνοδεύεται με μια πλάγια
πτώση ονόματος.
γ) οι
πλάγιες πτώσεις επιρρηματικά
i) γενική
- γενική του τόπου :Καὶ ὁ μὲν Πολύτροπος μαχόμενος αὐτοῦ ἀποθνήσκει
- γενική του χρόνου : Σωκράτης τό αὐτό ἱμάτιον ἔφερε θέρους τε καί χειμῶνος.
- γενική της αξίας : Θαυμάζω σε ἀρετῆς.
ii) δοτική
- δοτική τόπου : Οἱ Ἕλληνες ἔστησαν τρόπαια Μαραθῶνι
- δοτική χρόνου : Ἀφικνοῦνται τῇ πέμπτῃ ἡμέρᾳ .
- δοτική οργάνου : Τῳ ἀρότρῳ τῇ γῆ ἀροῦμεν.
- δοτική τρόπου : Τό πλῆθος πολλῇ κραυγῇ ἐπίασιν .
- δοτική συνοδείας : Ἀφίκοντο ναυσί.
- δοτική αιτίας : Δειλίᾳ ἔλιπον τάς τάξεις.
- δοτική ποσού : Πολλῷ προσεῖχον.
- δοτική αναφοράς. Ἄνθρωπος διαφέρει τῳ ζώῳ συνέσει.
- αιτιατική τόπου : Ἀπέχει Πλάταια Θηβῶν σταδίους ἑβδομήκοντα.
- αιτιατική χρόνου : Ψευδόμενος οὐδείς λανθάνει πολύν χρόνον.
- αιτιατική αιτίας ή σκοπού : Τί τηνικάδε ἀφῖξαι, ὦ Κρίτων;
- αιτιατική αναφοράς : Οἱ στρατηγοί ἀπετμήθησαν τάς κεφαλάς.
Ασκήσεις
: να γίνει σύνταξη των προτάσεων.
1.
Χαλεπόν ἐξευρεῖν ἴσους λόγους τῳ μεγέθει τῶν ἔργων.
2.
Κατά τήν Λακωνικήν ἄλλαι θαλάσσης εἰσιν εἰσβολαί.
3.
Οἱ πολῖται ἔχουσιν εὔνοιαν τῇ πόλει.
4.
Ὑπῆρχε πόλις, Θάψακος τό ὄνομα.
5.
Οὐδέν ἄν εἴη τοῖς ἐλευθέροις μεῖζον ἀτύχημα του στέρεσθαι τῆς παρρησίας.
6.
ἅπαντα τῳ πλουτεῖν ἐστιν ὑπήκοα.
7.
ῥᾴδιον τοῦτο καταμαθεῖν ἐστιν ἐκ τε τῶν Ἡρακλέους ἄθλων καί του Θησέως ἔργων.
8.
Λύσανδρος ἐκέλευσε τάς ταχίστας τῶν νεῶν ἕπεσθαι τοῖς Ἀθηναίοις.
9.
Μέθη ἐστιν ἀπρεπέστατον φύλαξι.
10.ἔρημοι φίλων ἐγένοντο.
11. Ἀναρχίας μεῖζον οὐκ ἐστι κακόν.
12. Τῆς αὐτῆς γνώμης ἔχομαι, μή εἴκειν Πελοποννησίοις οὐδένα ἡμῶν .
13. Ἐγγύς τῆς πόλεως ποταμός ἤν τό εὖρος δέκα πλέθρων.
14. Δείλης ἀφίκοντο εἰς τάς κώμας.
15. Τοῦτο ἐποίησαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοιῷδε λογισμῷ.
16. Ἐψηφίσαντο βοηθεῖν ναυσίν ἑκατόν καί δέκα.
17. Ταύτην τήν ἡμέραν οὕτως ἐπορεύθησαν.
18.Δίκαιον ἐστιν ὑμᾶς διαφέρειν τι τούτων.
19. Ἡ πρώτη ἐκκλησία περί εἰρήνης ἐγίγνετο.
20. Κλίμακας ἐποιήσαντο ἴσας τῳ τείχει τῶν Πελοποννησίων ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ .
Για περισσότερα παραδείγματα και ασκήσεις δείτε στις παρακάτω ιστοσελίδες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου